ещё
свернуть
Все статьи номера
№10, 2023
МАҢЫЗДЫ ТАҚЫРЫП

Педагогтердің қосымша төлемдерді есептеу бойынша талаптары. 11 кейсті талдаймыз

Білім беру ұйымы педагогтерінің оқу жүктемесі деп бір аптадағы ақы төленетін педагогикалық жұмыстың жалпы сағат саны түсініледі.

Оқу жүктемесін қалыптастыру жобасына директордың оқу-тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары жауапты.

Жыл сайынғы ақылы демалыс басталар алдында жаңа оқу жылына алдын ала оқу жүктемесі бекітілсін және оқу жылы басталғанға дейін екі ай бұрын әр мұғалімнің назарына қол қойғызыңыз.

Мұғалімдерге оқу жылына арналған оқу жүктемесінің көлемі «Педагог мәртебесі туралы» ҚР Заңы негізінде белгіленеді.

Оқу жылының басында мұғалімдердің оқу жүктемесін бөлу қажет. Мұғалімдердің жүктемесін бекітілген бөлу негізінде оқу жылына тарифтеу жасаңыз және білім беру ұйымы директорының қолымен куәландырыңыз. Оған сәйкес мұғалімнің еңбекақысы есептеледі.
 

Педагогтердің нормативтік оқыту жүктемесі

«Педагог мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасының 2019 жылғы 27 желтоқсандағы № 293-VI Заңына сәйкес мемлекеттік білім беру ұйымдарында кәсіптік қызметті жүзеге асыратын педагог қызметкерлердің айлық жалақысын есептеу үшін бір қызметкерге нормативтік оқу жүктемесі аптасы 16 сағат болып белгіленді.

Оқу жүктемесін білім беру ұйымының педагогикалық кеңесінің оң шешімі негізінде ұйымның бірінші басшысы (немесе оның орынбасары) бөледі.

Оқу жұмысын орындайтын педагог қызметкерлердің оқу жүктемесінің көлемі жыл сайын оқу жылының басында айқындалады және білім беру ұйымының жергілікті нормативтік актісінде белгіленеді.

Оқу жылының басында белгіленген педагог қызметкерлердің оқу жүктемесінің көлемін азайту оқу жоспарлары бойынша сағат санының азаюына байланысты педагог қызметкерлердің оқу жүктемесінің көлемін өзгертуді қоспағанда, ағымдағы оқу жылында жұмыс берушінің бастамасы бойынша өзгертілмейді.
 

Педагогтердің жалақысын есептеу тәртібі

Мектеп мұғалімдерінің еңбекақысын есептеу Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2020 жылғы 11 мамырдағы «Мемлекеттік ұйымдардағы педагог қызметкерлердің лауазымдық жалақысын есептеу қағидаларын бекіту туралы» № 191 бұйрығы негізінде жүзеге асырылады. Бұл Қағидалар ҚР Еңбек кодексінің, «Педагог мәртебесі туралы» ҚР Заңының және «Азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдар қызметкерлеріне, қазыналық кәсіпорындар қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесі туралы» ҚР Үкіметінің 31.12.2015 ж. №1193 қаулысының нормаларына сәйкес әзірленді және мемлекеттік білім беру ұйымдары педагогтерінің жалақысын есептеу тәртібін айқындайды.

Мектеп мұғалімдерінің жалақысы төмендегілерге байланысты есептеледі

  • оқу жүктемесі;
  • біліктілік;
  • қызмет өтілі;
  • категорияның болуы.

Білім беру ұйымдары педагог қызметкерлерінің лауазымдық жалақысы (тарифтік ставкасы) негізгі лауазымдық жалақысын олардың лауазымдық жалақысын (тарифтік ставкасын) функционалдық блоктарға жатқызуға және еңбек өтіліне қарай есептеу үшін бекітілген тиісті коэффициенттерге көбейту жолымен айқындалады.

Осы баптың 3-тармағына сәйкес аптасына стандартты оқу жүктемесі белгіленген мұғалімдердің лауазымдық жалақылары (тарифтік мөлшерлемелер). «Педагог мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасының Заңының 8-бабына сәйкес астрономиялық сағаттағы жұмыс уақытының құнына қарай айқындалады.

Сабақ арасында берілетін үзілістер де – мұғалімнің жұмыс уақыты.

Мұғалімдердің оқу жүктемесі жылына бір рет жартыжылдық бойынша бөлек бөлінеді, ал қажет болған жағдайда екінші жартыжылдықтың басында түзетіледі.
 

Лауазымдық жалақылар мөлшерінің өзгеруі

Мұғалімдердің ай сайынғы лауазымдық жалақыларының (тарифтік мөлшерлемелердің) мөлшеріне, көтеруге, қосымша төлемдер мен үстемеақыларға өзгерістер енгізу оқу жылының 1 қыркүйегінен бастап, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2016 жылғы 27 желтоқсандағы №83 бұйрығына сәйкес біліктілік санатын беру (растау) кезіндегі аттестаттау нәтижелері бойынша тиісті қаржы жылының 1 қаңтарынан бастап;

  • еңбек өтілі өскен күннен бастап;
  • құрметті атақ берілген күннен бастап;
  • білім алу (техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары) немесе білімі туралы құжатты қалпына келтіру кезінде – тиісті құжатты тапсырған күннен бастап;
  • философия докторы (PhD), сала докторы ғылыми дәрежесін беру кезінде – Қазақстан Республикасы Білім министрлігі Білім және ғылым сапасын қамтамасыз ету комитеті диплом беру туралы шешім қабылдаған күннен бастап;
  • бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне және әдістемелік кабинеттердің (орталықтардың) мұғалімдеріне ғылыми-педагогикалық бағыт бойынша магистр дәрежесін беру кезінде тиісті құжаттарды тапсырған күннен бастап;
  • 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап білім беру ұйымының дене шынықтыру пәні мұғалімдері мен нұсқаушыларына сабақтан тыс уақытта спорттық іс-шараларды өткізу үшін;
  • педкеңестің оң шешімі негізінде есеп айырысудан кейін шығарылған білім беру ұйымы басшысының бұйрығына сәйкес оқу жүктемесінің көлемі өзгерген күннен бастап;
  • төлемдер сомасын өзгертетін нормативтік құқықтық акт қабылданған жағдайда, онда көрсетілген күннен бастап.

Білім алушылардың жазғы демалысы кезінде педагог лауазымына жұмысқа қабылданған педагогтерге оқу жылы басталғанға дейінгі кезеңдегі айлық жалақы олардың біліктілік санаттары, білім деңгейі және ҚР заңнамасына сәйкес белгіленген жұмыс өтілі ескеріле отырып айқындалатын лауазымдық жалақысы (тарифтік ставка) есебінен есептеледі.
 

Жалақы есептеудің ерекшеліктері

Мектеп мұғалімдерінің жалақысын есептеу үшін бір айлық мерзім қолданылады.

Барлық мамандықтар бойынша педагогтердің (бастапқы әскери және технологиялық дайындықты ұйымдастырушы-педагогтардың) айлық жалақысы лауазымдық жалақысын (айлық тарифтік ставканы) олардың аптадағы нақты жүктемесіне көбейту және алынған жұмысты белгіленген үлгілік оқу жүктемесіне бөлу арқылы Қазақстан Республикасының «Педагог мәртебесі туралы» Заңы 8 -баптың 3-тармағы 1-тармақшасы арқылы есептеледі.

Бастапқы әскери даярлықты ұйымдастырушы-мұғалімдердің (Бастапқы әскери және технологиялық даярлықты ұйымдастырушы-мұғалімдердің) айлық жалақысын есептеу жалпы негіздерде есептелетін нақты апталық жүктеме бойынша лауазымдық жалақыдан және оқу сағаттарына ақы төлеуден қалыптастырылады. Жазғы дала жиындарын өткізу, оқушыларға бөлек ақы төленбейді.

Тарифтеу кезінде белгіленген айлық жалақы жылдың әртүрлі айларындағы апталар мен жұмыс күндерінің санына қарамастан, тарифтеудің қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін тұрақты болып қалады.

Оқу жүктемесінің көлемі тарифтеуден кейінгі кейінгі кезеңде өзгерген жағдайда еңбек шартына қосымша келісім жасасу негізінде жүктемені өзгерту туралы бұйрық шығару арқылы тарифтеу тізіміне өзгерістер енгізу жүргізіледі.

Оқу тоқсандары арасындағы және оқу жылы басталғанға дейінгі каникул кезінде, демалыс күндерін қоспағанда, білім беру ұйымдарының педагогтеріне жалақы нақты жүктемені ескере отырып, каникул басталғанға дейінгі тарифтеу кезінде белгіленген айлық жалақы есебінен есептеледі.
 

Беру ұйымдарының педагогтеріне сыйлықақыларды, қосымша ақылар мен үстемеақыларды есептеу тәртібі

«Азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдардың қызметкерлеріне еңбекақы төлеу жүйесі туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1193 қаулысымен белгіленген сыйақылардың, қосымша төлемдер мен үстемеақылардың мөлшерлері қосымша төлемдердің мынадай жағдайларын қоспағанда, нақты жұмыс көлеміне қарай есептеледі:

  • дәптерді тексеру бойынша 1-4 сыныптардың сынып жетекшісі;
  • бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне және әдістемелік кабинеттердің (орталықтардың) педагогтеріне ғылыми-педагогикалық бағыт бойынша магистр дәрежесі үшін;
  • мектеп мұғалімдеріне тәлімгерлік үшін нақты жүктемеге қарамастан базалық лауазымдық жалақының 100% мөлшерінде;
  • физика, химия, биология, информатика пәндері бойынша мұғалімдерге ағылшын тілінде;
  • дене шынықтыру мұғаліміне нақты сабақтан тыс спорттық сабақтарды өткізгені үшін күндізгі оқу форматында базалық лауазымдық жалақының 100% мөлшерінде қосымша ақы есептеледі.

1. №1 кейс

Бухгалтер мектептегі кітапхана меңгерушісіне кітапхананың оқулықтар қорымен жұмыс істегені үшін қосымша ақы төлемейді. Бухгалтер қосымша ақыға толық күндізгі кітапханашылар ғана құқылы екенін алға тартады. Есепшінікі дұрыс па?

Бухгалтер қателеседі.

Азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдардың қызметкерлеріне, білім беру саласындағы қазыналық кәсіпорындардың қызметкерлеріне еңбек жағдайлары үшін қосымша ақылар ҚР Үкіметінің 2015.12.31 № 1193 қаулысына 4-қосымшамен регламенттелген.

Азаматтық қызметшілерге, мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен ұсталатын ұйымдардың қызметкерлеріне, білім беру саласындағы қазыналық кәсіпорындардың қызметкерлеріне оқулықтардың кітапхана қорымен жұмыс істегені үшін базалық лауазымдық жалақының 30% мөлшерінде қосымша ақы белгіленеді (4-қосымшаның 1-тармағы 5-тармақшасы).

Демек, мемлекеттік қызметші болып табылатын мектеп кітапханашысы аталған қосымшаны алуға құқылы.

2. №2 кейс

ШЖҚ МКМ нысанында құрылған мектепте мұғалімнің ғылыми-педагогикалық бағыттағы магистр дәрежесі бар. Бірақ есепші қосымша төлем алмайды. Есепші дұрыс жасап жүр ме?
 

Бұл мәселені шешуде мектеп дербес шешім қабылдайды.

Мемлекеттiк ұйымдарда кәсiптiк қызметтi жүзеге асыратын педагог қызметкерлерге еңбекақы төлеу жүйесi, лауазымдық жалақысы, қосымша төлемдерi, үстемеақылары және басқа да ынталандырушы төлемдерi Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен, яғни азаматтық қызметкерлерге еңбекақы төлеудiң қолданыстағы жүйесiне сәйкес айқындалады. («Педагог мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабының 1-тармағы).

Ғылыми-педагогикалық бағыт бойынша магистр дәрежесі үшін айлық есептік көрсеткіштің 10 еселенген мөлшерінде бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне, сондай-ақ әдістемелік кабинеттердің педагогтеріне қосымша ақы белгілеу қажет (ҚР Үкіметінің 31.12.2015 ж. № 1193 қаулысының 4-қосымшасының 10-тармағы).

Көрсетілген қосымша төлем тиісті диплом болған жағдайда белгіленеді және нақты жұмыс көлеміне қарамастан негізгі жұмыс орны бойынша жүргізіледі.

Алайда шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорындар еңбекке ақы төлеу нысандарын, штаттық кестені, жалақыны, сыйлықақылар жүйесін және өзге де сыйақыларды белгіленген еңбекақы қоры шегінде дербес айқындауға құқылы (ҚР «Мемлекеттік мүлік туралы» Заңның 138-бабының 2-тармағы).

Осылайша, ШЖҚ МКМ нысанындағы мектеп бұл мәселені шешуде дербес шешім қабылдауға құқылы.

3. №3 кейс

Мұғалім «Спорт шебері» атағын алды, содан кейін ол ҚР Үкіметінің № 1193 қаулысына сүйене отырып, қосымша ақы талап ете бастады. Есепші қосымша ақы қосудан бас тартты. Есепшінікі дұрыс па?
 

Есепшінікі дұрыс.

Иә, ҚР Үкіметінің 31.12.2015 ж. № 1193 қаулысына 8-қосымшаның 5-тармағы 2-тармақшасына сай спорт шеберлеріне 15% мөлшерінде қосымша ақы көзделген. Алайда, бұл қосымша ақы тек дене шынықтыру және спорт саласының қызметкерлеріне төленеді. Бұл ереже мемлекеттік мектептердің педагогтеріне қатысты қолданылмайды, өйткені мемлекеттік білім беру ұйымдарында кәсіптік қызметті жүзеге асыратын педагогке еңбекақы төлеу жүйесі, лауазымдық жалақылар, қосымша ақылар, үстемеақылар және ынталандырушы сипаттағы басқа да төлемдер ҚР Үкіметінің № 1193 қаулысына 4-қосымшаға сәйкес айқындалуға тиіс.

Осылайша, орта білім беру ұйымдары мұғалімдерінің «Спорт шебері» атағы үшін қосымша ақы алуға құқығы жоқ.

4. №4 кейс

Жалпы педагогикалық өтілі 10 жылдан астам мектеп мұғалімінің өзін-өзі тану пәні бойынша сертификаты және өзін-өзі тану пәнінің мұғалімі ретінде «сарапшы мұғалім» санаты бар. Өзін-өзі танудан бас тартқаннан кейін жаһандық құзыреттілік курсынан өтті, бірақ есепші санат үшін қосымша ақы есептемейді. Есепшінікі дұрыс па?

Бухгалтер қателеседі.

Педагогтерге атқаратын лауазымы бойынша тиісті біліктілік беріле отырып, білімі туралы дипломда немесе қайта даярлау туралы құжатта көрсетілген мамандыққа (біліктілікке) сәйкес біліктілік санаттары беріледі (ҚР БҒМ 27.01.2016 ж. № 83 бұйрығының 53-тармағы).

НҚА-ге сәйкес оқытушы жоғары оқу орындарында немесе техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарында мамандарды кәсіптік даярлау жүзеге асырылмайтын пәндерді оқытқан кезде бұрын алған санаты сақталады. Біліктілік санатын кезекті беру біліктілікті арттыру туралы тиісті құжат болған жағдайда жалпы негізде жүзеге асырылуы керек (Аттестаттау ережесінің 56-тармағы).

Осылайша, «Жаһандық құзыреттер» пәнін оқыту кезінде мұғалімнің «Өзін-өзі тану» пәні бойынша алған «педагог-сарапшы» біліктілік санаты сақталуға тиіс.

5. №5 кейс

Мектептегі педагог-психолог ғылыми-педагогикалық бағытта магистратураны аяқтады. Дипломды бухгалтерияға ұсынғаннан кейін қызметкер магистр дәрежесі үшін қосымша ақы ала бастады. Алайда 4 айдан кейін педагог психологтың қосымша төлемге құқығы жоқ деген сылтаумен қосымша төлемді есептеу тоқтатылды. Енді олар алдында берілген ақшаны мұғалімнің рұқсатынсыз ұстамақшы. Есепшінікі дұрыс па?

Бухгалтер қызметкердің жазбаша келісімінсіз артық есептелген қаражатты ұстауға құқығы жоқ.

Ғылыми-педагогикалық бағыттағы магистратураға 10 еселенген айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде қосымша ақы тек бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне, сондай-ақ әдістемелік кабинеттердің мұғалімдеріне ғана төленеді (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1193 қаулысына 4-қосымшаның 10-тармағы). Көрсетілген қосымша ақы нақты жұмыс көлеміне қарамастан негізгі жұмыс орны бойынша, негізгі лауазым бойынша жүргізіледі.

Бұл ретте мектепте «педагог-психолог» лауазымы Мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерінің үлгі штаттық кестесіне (Қазақстан Республикасы оқу-ағарту министрі м.а.-ның 2023 жылғы 21 шілдедегі № 224 бұйрығы) сәйкес белгіленеді. Демек, әлеуметтік педагог тұрақты қызметкер болып табылады және мұғалім ретінде жіктеледі, бірақ мұғалім емес.

Осылайша, мектептегі педагогикалық психологтар магистратураға қосымша ақы алуға құқығы жоқ, ал есепші қосымша төлемді тоқтатуы дұрыс.

Дегенмен, бухгалтердің алдында артық берілген қаражатты қызметкердің келісімінсіз ұстауға құқығы жоқ. Қызметкердің өзі жұмыс істейтін ұйым алдындағы борышын өтеу үшін жалақысынан ақша ұстау тек басшының бұйрығы негізінде және қызметкердің жазбаша келісімімен ғана мүмкін болады (ЕК 115-бабының 2-тармағы 5-тармақшасы). Сондықтан есепші қызметкердің жазбаша келісімінсіз сот шешімін алуы керек.

6. №6 кейс

Мұғалім үйде сабақ береді. Бірақ оған қосымша төлемдерді есепке алмай, өткізген сағаттары үшін жалақы төленеді. Есепшінікі дұрыс па?
 

Бухгалтер қателеседі.

Медициналық мекемелерде, созылмалы аурулары бар балаларды үйде жеке оқыту бойынша жұмыс істегені үшін, сондай-ақ денсаулық жағдайы бойынша арнаулы медициналық топқа жатқызылған оқушылармен дене шынықтыру сабағын өткізгені үшін мектеп мұғалімдерінің еңбекақысы осы 13-тармақта көзделген тәртіппен есептеледі. Мемлекеттік ұйымдардың педагог қызметкерлерінің лауазымдық жалақысын есептеу қағидалары (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2020 жылғы 11 мамырдағы № 191 бұйрығының 22-тармағы).

Барлық мамандықтар бойынша мұғалімдердің айлық жалақысы лауазымдық жалақысын (айлық тарифтік мөлшерлеме) олардың аптадағы нақты жүктемесіне көбейту және алынған жұмысты үлгілік оқу жүктемесіне бөлу арқылы есептеледі (Ережелердің 13-тармағы).

Сондықтан, мектеп мұғалімдерінің балаларды үйде оқыту бойынша жұмысы үшін жалақысын есептеу кезінде заңмен белгіленген барлық қосымша төлемдерді ескеру қажет.

7. №7 кейс

Мектеп директорына «Қазақстанның еңбек сіңірген ұстазы» құрметті атағы берілді және ол енді ай сайынғы қосымша ақы талап етеді. Алайда есепші бұл атаққа ай сайынғы қосымша төлем жоқ деп есептейді. Есепшінікі дұрыс па?
 

Есепші дұрыс айтады.

«Қазақстанның еңбек сіңірген ұстазы» құрметті атағы берілген педагогтер «Педагог мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген мөлшерде біржолғы төлем алуға құқылы. Бұл жағдайда ай сайынғы қосымша төлем емес, біржолғы төлем қарастырылған.

Еңбекке ақы төлеу жүйесінде (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 31 желтоқсандағы № 1193 қаулысы) құрметті атақтары бар қызметкерлерге сыйлықақы беру көзделген.

– бұрынғы Кеңестік Социалистік Республикалар Одағының «Халық» құрметті атақтары;

– бұрынғы Кеңестік Социалистік Республикалар Одағының «Еңбек сіңірген» құрметті атақтары.

Осылайша, «Қазақстанның еңбек сіңірген ұстазы» құрметті атағының иегерлері ай сайынғы қосымша ақы алмайды.

8. №8 кейс

Бастапқы әскери-технологиялық дайындық пәнінің оқытушысы ғылыми-педагогикалық бағыттағы магистр дәрежесіне ие және магистр дәрежесін алу үшін қосымша ақы алуға құқығы бар деп есептейді. Бухгалтер басқаша талап қояды. Бухгалтер қосымша төлем алудан бас тартуға құқылы ма?

Есепшінікі дұрыс.

Ғылыми-педагогикалық бағыт бойынша магистр дәрежесі үшін айлық есептік көрсеткіштің 10 еселенген мөлшерінде қосымша ақы тек бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне, сондай-ақ әдістемелік кабинеттердің педагогтеріне ғана төленеді (Үкіметтің 31.122015 ж. № 1193 қаулысына 4-қосымшаның 10-тармағы). Көрсетілген қосымша ақы нақты жүктемеге қарамастан негізгі жұмыс орны бойынша, негізгі лауазымы бойынша жүргізіледі.

Сонымен қатар, мектепте «Алғашқы әскери даярлықты оқытушы-ұйымдастырушы» лауазымы мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерінің үлгілік штаттарына сәйкес белгіленді (Қазақстан Республикасы оқу-ағарту министрі м.а.-ның 2023 жылғы 21 шілдедегі № 224 бұйрығы). Осылайша, алғашқы әскери дайындықты ұйымдастырушы оқытушы штаттық қызметкер болып табылады, бірақ мұғалім емес.

Демек, мектептің алғашқы әскери дайындығын ұйымдастырушы мұғалімге магистр дәрежесі үшін қосымша ақы төленбейді.

9. №9 кейс

Мектеп директорының оқу-тәрбие ісін басқару жөніндегі орынбасары ғылыми-педагогикалық бағыттағы магистр дәрежесіне ие және қосымша 6 сағат тарих пәнінен сабақ береді. Ол ставкадан 0,5 есе жоғары оқу жүктемесі болса да, магистратураға қосымша ақы алмайды. Есепшінікі дұрыс па?

Есепші дұрыс жасап отыр.

Еңбекақы төлеу жүйесінің 4-қосымшасының 10-тармағына сәйкес (Үкіметтің 31.12.2015 ж. № 1193 қаулысы) ғылыми-педагогикалық бағыт бойынша магистр дәрежесі үшін айлық есептік көрсеткіштің 10 еселенген мөлшерінде қосымша ақы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне, сондай-ақ әдістемелік кабинеттердің (орталықтардың) педагогтеріне белгіленеді.

Мұнда келесі фактіге назар аудару керек: көрсетілген қосымша ақы негізгі жұмыс орны бойынша, яғни нақты жүктемеге қарамастан негізгі лауазым бойынша төленеді.

Мектептердегі «Директордың оқу-тәрбие ісі жөніндегі орынбасары» лауазымы мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерінің үлгілік штаттарына сәйкес белгіленеді (Қазақстан Республикасы оқу-ағарту министрі м.а.-ның 2023 жылғы 21 шілдедегі № 224 бұйрығы). Демек, директордың оқу-тәрбие ісі жөніндегі орынбасары штаттық қызметкер болып табылады, бірақ ол мұғалім емес.

Директор орынбасарының 0,5 ставка мөлшеріндегі қосымша ставкасын ол қоса атқару шарттарында орындайды. Магистр дәрежесі үшін қосымша ақы тек негізгі лауазым бойынша есептелетіндіктен, ол мұғалімнің 0,5 ставкасына қолданылмайды.

10. №10 кейс

География мұғалімдері өз пәні бойынша дәптерді тексергені үшін үстемеақы алмайды, бірақ соны талап етеді. Бұл үстемақыны төлеуден бас тартқан есепші дұрыс па?
 

Есепші дұрыс айтады.

1-4 сынып мұғалімдеріне дәптер мен жазба жұмыстарын тексергені үшін негізгі жалақының 40% мөлшерінде қосымша ақы төленеді.

– орыс тілінде оқытатын мектептердегі (сыныптардағы) қазақ тілі және басқа да ұлт тілдері және мемлекеттік тілде оқытатын мектептердегі (сыныптар) орыс тілі пәндерінің 1-4-сыныптарда осы пәндерді оқытатын мұғалімдерге жалақының 50% сомасы,

- 5–11 (12) сынып мұғалімдері және техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарының мұғалімдері жазба жұмыстарын тексеру үшін: қазақ, орыс тілдері, басқа да ұлттық тілдер мен әдебиеттер; математика, химия, физика, биология, шет тілі, стенография, сызба, дизайн, техникалық механикаға айлықтан 50% және 40% мөлшерінде.

Бұл ереже Үкіметтің 31.12.2015 ж. № 1193 қаулысының 4-қосымшасының 2-тармағы 3-тармақшасымен реттеледі.

Үлгілік оқу жоспарында дәптер мен жазба жұмыстарын тексеру қарастырылған жағдайда қосымша төлем белгіленеді.

11. №11 кейс

Мектептің қосымша білім беру мұғалімі ғылыми-педагогикалық бейіндегі академиялық магистр дәрежесіне ие және Үкіметтің № 1193 қаулысына сәйкес қосымша ақы талап етеді. Алайда бухгалтер қосымша ақы төленбейді деп есептейді. Есепшінікі дұрыс па?

Есепші дұрыс айтады.

Ғылыми-педагогикалық бағыттағы магистратураға 10 еселенген айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде қосымша ақы тек бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру ұйымдарының мұғалімдеріне, сондай-ақ әдістемелік кабинеттердің мұғалімдеріне ғана төленеді (Қазақстан Республикасы Үкіметінің 31.122015 ж. №1193 қаулысына 4-қосымшаның 10-тармағы). Көрсетілген қосымша ақы нақты жұмыс көлеміне қарамастан негізгі жұмыс орны бойынша, негізгі лауазым бойынша жүргізіледі.

Бұл ретте мектепте «Қосымша білім беру мұғалімі» лауазымы Мемлекеттік білім беру ұйымдары қызметкерлерінің үлгілік штатына (Қазақстан Республикасы оқу-ағарту министрі м.а.-ның 2023 жылғы 21 шілдедегі № 224 бұйрығы) сәйкес белгіленеді. Демек, қосымша білім беру мұғалімі штаттық қызметкер бірақ мұғалім емес.

Осылайша, мектептің қосымша білім беру мұғалімінің магистр дәрежесі үшін қосымша ақы алуға құқығы жоқ.

  1. №1 кейс
  2. №2 кейс
  3. №3 кейс
  4. №4 кейс
  5. №5 кейс
  6. №6 кейс
  7. №7 кейс
  8. №8 кейс
  9. №9 кейс
  10. №10 кейс
  11. №11 кейс