1-сыныпқа қабылдау сұрақтары бойынша сенім телефоны. Енді балаларды мектепке қалай қабылдайды

1. 1-СЫНЫПҚА ҚҰЖАТ ҚАБЫЛДАУ МЕРЗІМДЕРІ

1-сыныпқа баратын баламның құжаттарын қашан тапсыруға болады?

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 12.10.2018 жылғы №  564 бұйрығымен бекітілген Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларының (бұдан әрі – Қабылдау қағидалары) 9-2-тармағына сәйкес, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 12.10.2018 жылғы бұйрығымен бекітілген. ағымдағы күнтізбелік жылдың 1 сәуірінен 31 тамызына дейін бастауыш білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарының сыныбы.

Көрсетілетін қызметті беруші арқылы қағаз жеткізгіште өтініш берген кезде көрсетілетін қызметті берушінің қызметкері құжаттарды тіркейді және бір жұмыс күні ішінде көрсетілетін қызметті алушыға Қабылдау қағидаларына 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бала ағымдағы жылдың 1 қыркүйегінен бастап қабылдауға болатыны туралы қолхат немесе дәлелді бас тарту береді.

Бірінші сыныпқа қабылдау туралы бұйрық Білім беру ұйымы тарапынан бұйрық ағымдағы жылдың 25 тамызынан ерте шықпайды.
 

2. ҚАБЫЛДАУ ЖАСЫ ТУРАЛЫ

2025 жылдың қарашасында немесе желтоқсанында 6 жасқа толатын 2019 жылы туылған баланы 31 мамырда мектеп бітірген соң балабақшадан шығару керек пе, әлде 6 жасқа толғаннан кейін ғана шығу керек пе? Бұл мәселені қандай ережелер реттейді?

Иә, бала 2025 жылы 6 жасқа толатындықтан, мамыр айында мектеп бітірген соң балабақшадан босатылуы тиіс. Қолданыстағы ережелерге сәйкес, күнтізбелік жыл ішінде 6 жасқа толған балалар сол жылы 1-сыныпқа қабылданады.

«Мектепке дейінгі, орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру, тиісті түрдегі және үлгідегі қосымша білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім министрінің 2022 жылғы 31 тамыздағы № 385 бұйрығына 1-қосымшаның 12-тармағына сәйкес мектепке дейінгі ұйымдарды бір жасқа толғанға дейін тәрбиелеуді жүзеге асырады.

Сонымен қатар, «Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 12.10.2018 жылғы №  564 бұйрығының 2-тарауының 9-тармағында 6 жасқа толған, сондай-ақ ағымдағы жылдың 6 жасқа толмаған балалары белгіленген. олардың дайындық деңгейі, 1-сыныпқа қабылданады.

Осылайша, 2025 жылы 6 жасқа толған барлық балалар – туған айына қарамастан – мамыр айында балабақша бітіріп, сол жылы мектепке қабылданады.
 

3. АЗАМАТТЫҒЫ ЖОҚ АДАМДАРДЫ ҚАБЫЛДАУ ТУРАЛЫ

ҚР азаматтығы жоқ баланы мектепке қабылдағанда жауапты адам не істеуі керек?

Жауапты адам ата-анадан келіп түскен құжаттарды қабылдап, тексереді.

Өтініш пен стандартты құжаттар пакетінен басқа, баланың ата-анасынан тұрғылықты жері бойынша тіркелгені туралы белгісі бар ата-анасының немесе басқа заңды өкілінің мәртебесін айқындайтын құжатты сұраңыз (түпнұсқасы жеке басын куәландыру үшін қажет, ол қайтарылады):

• шетелдік – шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруға рұқсаты;
• азаматтығы жоқ адам – азаматтығы жоқ адамның куәлігі;
• босқын – босқын куәлігі;
• пана іздеуші – пана іздеушінің куәлігі;
• қандас – қандас куәлігі немесе көші-қон органдарының анықтамасы.

16 жасқа толмаған шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың балаларының ата-аналары немесе өзге де заңды өкілдері өз баласын білім беру ұйымына орналастырған кезде оқуға жолдама алу және Қазақстан Республикасында тұрақты тұру құқығына жоғарыда аталған құжатты көрсету үшін облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) білім беру органдарына жүгінеді.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) білім беру органдары қарау нәтижелері бойынша білім беру ұйымына ұсыну үшін Қазақстан Республикасында тұрақты тұру құқығына құжатты өтініш берушіге қайтарады.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) білім беру органдары Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің тұрақты бұйрығымен бекітілген Шетелдіктер мен азаматтығы жоқ тұлғалардың Мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім алу қағидаларының 3-тармағында көрсетілген тұлғалардан 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өтінішті алған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 28 қыркүйектегі №  468 (бұдан әрі – Қағида) ғылымы, білім алушылардан артық орын бар білім беру ұйымын айқындасын, осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша орта білім беру ұйымына оқуға арнайы жолдама береді.

Оқуға жолдаманы алғаннан кейін ата-анасы немесе өзге де заңды өкілі білім беру ұйымына қағаз жеткізгіште мынадай құжаттарды ұсынады:

1) Қағидалардың 3-қосымшасына сәйкес нысан бойынша ата-анасының немесе өзге де заңды өкілдерінің өтініші;

2) тұрғылықты жері бойынша тіркелгені туралы белгісі бар ата-анасының немесе өзге де заңды өкілінің мәртебесін айқындайтын құжат (түпнұсқасы жеке басын сәйкестендіру үшін қажет, ол қайтарылады):

• шетелдік – шетелдіктің Қазақстан Республикасында тұруға рұқсаты;
• азаматтығы жоқ адам – азаматтығы жоқ адамның куәлігі;
• босқын – босқын куәлігі;
• пана іздеуші – пана іздеушінің куәлігі;
• қандас – қандас куәлігі немесе көші-қон органдарының анықтамасы;

3) денсаулығы туралы медициналық анықтама (№ 065/е нысаны, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 30 қазандағы "Денсаулық сақтау саласындағы есепке алу құжаттамасы нысандарын, сондай-ақ оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы" ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығымен бекітілген № 065/е нысаны және Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің № 36/02 бұйрығымен бекітілген. Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 24 маусымдағы № 469 "Баланың денсаулығы паспорты 026/е-3 нысанды есепке алуды толтыру және жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы";

4) орта білім беру ұйымына оқуға жолдама;

5) 3х4 см өлшемдегі баланың 2 фотосуреті;

6) есеп карточкасы немесе ағымдағы бағалар туралы анықтама.

Балалардың ата-аналары немесе өзге де заңды өкілдері көрсетілген құжаттарды беруден бас тартқан жағдайда білім беру ұйымының басшылары дереу ішкі істер органдарына хабарлайды.
 

4. ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ АЙМАҒЫ ТУРАЛЫ.

Қызмет көрсету аймағынан тыс мектепті таңдауға болады ма? Мысалы, біз гимназияда оқығымыз келеді. Мектептің қызмет көрсету аймақтарын кім бекітетінін қалай білуге болады?

Иә, Қазақстан Республикасында сіз тұрғылықты жеріңізге байланысты емес мектепті таңдай аласыз, бірақ ескеру қажет маңызды нюанстар бар.

Қазақстан Республикасының азаматтары, Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар оқуға қабылдау шарттарына сәйкес білім беру ұйымдары мен білім беру нысандарын таңдауға құқылы («Білім туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 47-бабының 1-тармағы).

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 12.10.2018 жылғы №  564 бұйрығының 2-тарауының 9-тармағымен бекітілген Жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларына...» сәйкес мектептер 1-сыныпқа олардың қызмет көрсету аумағында тұратын барлық балаларды дайындық деңгейіне қарамастан қабылдауға міндетті.

Білім беру ұйымының қызмет көрсету аймағы республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) білім беру органдарының бұйрығымен бекітіледі.

Егер бос орындар болса, мектеп басқа шағын аудандардан балаларды қабылдауға құқылы.

Егер сіз балаңызды гимназияға немесе мекен-жайыңыз бойынша белгіленбеген басқа мектепке жібергіңіз келсе, сол жерде өтініш бере аласыз.

Дегенмен, қызмет көрсету аймағынан балаларды тіркегеннен кейін бос орындар болған жағдайда ғана қабылдау мүмкін болады.

Мектептердің қызмет көрсету аймақтарын жергілікті атқарушы органдар (әкімдіктер), атап айтқанда: аудандардың немесе қалалардың білім бөлімдері бекітеді.

Бұл ақпарат әдетте сіздің қалаңыздың немесе ауданыңыздың білім бөлімінің сайтында жарияланады.

Сондай-ақ қызмет көрсету аймағын мектепке немесе аудандық білім бөліміне тікелей хабарласу арқылы білуге болады.

Гимназияға түскіңіз келсе не істеу керек

Мектепке олардың тұрғылықты жерінен тыс балаларды қабылдайтынын білу үшін хабарласыңыз.

Ағымдағы оқу жылында оларда бос орындар бар-жоғын біліңіз.

Қажет болған жағдайда egov.kz порталы арқылы немесе тікелей мектепке (аймаққа байланысты) өтініш жіберіңіз.
 

5. МҰҒАЛІМ ТАҢДАУ ТУРАЛЫ

Ата-ана қабылдау туралы өтініште баласының қай мұғалімге тағайындалғанын қалайтынын көрсете ала ма?

Жоқ, мүмкін емес. Өтініште міндетті ақпарат болуы керек.

Ұйым белгілі бір сыныпқа сынып жетекшісін тағайындау туралы шешімді дербес қабылдайды. Заң деңгейінде талаптар жоқ. Ата-ана құқықтарының тізбесі Өнерде бекітілген. 49 Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. Мектеп бұл тізімге енбеген ата-аналардың талаптарын қанағаттандырмауға құқылы. Ата-аналардың мұғалім таңдауға құқығы жоқ, ал мектеп ата-аналардың бірінші сынып оқушыларын белгілі бір мұғалімі бар белгілі бір сыныпқа тағайындау туралы өтініштерін қанағаттандыруға міндетті емес.
 

6. СЫНЫП ТАҢДАУ ТУРАЛЫ

Мектепке тапсыру кезінде балаға мықты деген сыныпты таңдауға бола ма?

Білім беру ұйымдары оқуға қабылдауды Қазақстан Республикасының Конституциясына, Заңына, осы Ережеге, өзге де нормативтік құқықтық актілерге, сондай-ақ олардың негізінде әзірленген білім беру ұйымдарының жарғыларына сәйкес жүзеге асырады.

Мектептерде сыныптарды оқушылардың дайындық деңгейіне, даму деңгейіне қарай құруға жол берілмейді. Сондықтан балалардың дайындық және даму деңгейіне қарай сыныпты таңдау мүмкін емес.
 

7. БАСҚА МЕКТЕПКЕ АУЫСУ

Баланы бір мектептен екіншісіне қалай ауыстыруға болады?

Мектепке қабылдау және бір орта білім беру ұйымынан екіншісіне ауыстыру тәртібі Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 12.10.2018 жылғы № 564 бұйрығымен бекітілген Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгілік қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Баланы басқа мектепке ауыстыру бойынша қадамдық нұсқаулық (Қазақстан Республикасында)
 

1-ҚАДАМ. Жаңа мектептен келісім алыңыз және басқа оқу орнына келуге талон алыңыз.

Процесті бастамас бұрын, бұл ұсынылады

- ауысқыңыз келетін мектепке хабарласыңыз;

- қажетті сыныпта бос орындардың болуын тексеру;

- қабылдауға алдын ала келісім алу.
 

2-ҚАДАМ. Өтінішті электронды портал арқылы жіберіңіз

Ауыстыру egov.kz порталы арқылы жүзеге асырылады → Қызмет: «Оқушыны бір мектептен екіншісіне ауыстыру»

Өтінім беру үшін сізге қажет:

- ата-анасының біреуінің жеке куәлігі (электрондық қолтаңба – ЭСҚ);

- ағымдағы және жаңа мектеп туралы ақпарат: сынып, баланың аты-жөні, ЖСН;

- ауыстыру себебі (міндетті емес).

Көп жағдайда сіздің алдыңғы мектебіңіз сізге жеке келудің қажеті жоқ электронды түрде келісім береді.
 

3-ҚАДАМ. Аударуды растауды күтіңіз

Өтінішіңізді жібергеннен кейін жүйе оны екі мектепке де қарауға жібереді.

Жаңа мектеп ауыстыруды мақұлдағаннан кейін бала автоматты түрде ескі мектептен шығарылып, жаңасына жазылады.

Мұның барлығын egov.kz сайтындағы жеке кабинетіңізден бақылап отыруға болады.

Маңызды!

Ауыстыру оқу жылы бойы жүргізілуі мүмкін, бірақ тоқсандар арасында немесе демалыс кезінде жақсырақ. Кейде жаңа мектеп анықтаманы, оқу үлгерімі туралы ақпаратты, медициналық анықтаманы, әсіресе гимназиялар немесе лицейлер туралы айтатын болсақ, сұрауы мүмкін.

8. МЕКТЕП АЛДЫНДА ДАЙЫНДЫҚ ТУРАЛЫ

Мектеп жасына дейінгі бала мектепке дайындық курстарына бару керек пе?

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңына сәйкес мектепке дейінгі дайындық міндетті болып табылады, бірақ ол балабақшада, мектепте немесе басқа нысандарда (соның ішінде үйде) ұйымдастырылуы мүмкін.

Балабақшалардағы немесе мектептердегі дайындық топтары - бұл өте міндетті дайындық.
 

9. АҚЫЛЫ ОҚУ ТУРАЛЫ

Ақылы курстар қажет пе?

Егер бала балабақшаға дайындық тобымен барса, қосымша ақылы курстар талап етілмейді.

Егер бала балабақшаға бармаса, мектепте немесе орталықта дайындық курстары пайдалы болуы мүмкін.

Егер бала бар болса, курстар да маңызды

- сөйлеу дамуының тежелуі;

- зейін қоюдың қиындауы;

- оқуға деген әлсіз мотивация.

Ең бастысы, үйірмелердің саны емес, қарым-қатынас сапасы, ойын арқылы оқыту және үйде үнемі қолдау көрсету.
 

10. БАЛАНЫҢ МЕКТЕПКЕ ДАЙЫН ЕКЕНІН ҚАЛАЙ БІЛУГЕ БОЛАДЫ?

Ата-ана да, мұғалімдер де баланың мектепке дайын екендігін қалай түсінуге болады?

Мектепке дайындық оқу мен санау ғана емес. Бұл физикалық, психологиялық, интеллектуалдық және әлеуметтік жетілуді қамтитын сипаттамалардың тұтас кешені.

Мұны негізгі салаларда қарастырайық.

І. ЗИЯТКЕРЛІК ДАЙЫНДЫҚ

Белгілер

• Баланың сөйлеуі дамыды: ол әңгімелерді айта алады, әңгімелейді, түсіндіре алады.
• Негізгі ұғымдарды біледі: түстер, пішіндер, өлшемдер, бағыттар (жоғары-төмен, оң-сол).
• Заттарды салыстыра алады, талдай алады, жіктей алады.
• Тапсырманы орындауға кем дегенде 10-15 минут назарын аудара алады.
• кітаптарға, әріптерге, сандарға қызығады және «ақылды» сұрақтар қояды.
   

II. СӨЙЛЕУ ДАЙЫНДЫҒЫ

Белгілер

• Барлық дыбыстарды (немесе барлығын дерлік) анық айтады.
• Толық, грамматикалық дұрыс сөйлемдермен сөйлейді.
• Тақырып бойынша диалог жүргізіп, тыңдап, жауап бере алады .
• Нұсқауларды түсінеді, 2-3 тапсырма тізбегін орындай алады. 

III. ЭМОЦИОНАЛДЫҚ-ЕРІКТІ ДАЙЫНДЫҚ

Белгілер

• Бала бастаған ісін аяқтай алады , тіпті бәрі бірден орындалмаса да.
• Ережелерді сақтай алады және өз кезегін күте алады .
• Эмоцияларды басқаруды біледі (жеңілгенде истерикаға түспейді, ескертуге жауап ретінде ашуланбайды).
• қысқа уақытқа болса да оқу тапсырмасы үшін ойыннан бас тартуға дайынмын .

IV. ӘЛЕУМЕТТІК ДАЙЫНДЫҚ

Белгілер

• Үлкендермен және құрдастарымен қарым-қатынас жасауды біледі .
• Топтық ойындарға қатысып , бірлескен тапсырмаларды орындай алады .
• Жауапкершіліктері, тәртіптері, ережелері бар екенін түсінеді .

VI. МОТОР ЖӘНЕ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ДАЙЫНДЫҚ

Белгілер

• Бала қарындашты ұстай алады, қайшыны және түймелерді пайдалана алады.
• Басып шығарылған әріптерді суреттей алады, бояйды және жаза алады.
• 15-20 минут тыныш отыруға қабілетті .
• Физикалық төзімділігінің жеткілікті деңгейі бар (2-3 сағаттық белсенділіктен кейін шаршамайды).

🕑 Мұғалімдер үшін: бақылауды тексеру парағы

Бағыт	Бақылауға арналған сұрақтың мысалы
Сөйлеу	Бала ертегіні қайталай алады ма?
Ойлау	Ол нысандардың неге әртүрлі болатынын түсіндіре алады ма?
Эмоциялар мен ерік	Ол жеңіліске немесе сынға қалай қарайды?
Әлеуметтену	Ол бірлескен ойынға қатыса ма?
Зейін және есте сақтау	Бір тапсырмаға зейін қою қанша уақытты алады?
Қозғалыс дағдылары	Ол қарындашты қалай ұстайды? Әріптерді қалай жазады?

11. МЕКТЕП ФОРМАСЫ ТУРАЛЫ

Классикалық үлгідегі мектеп формасын кию міндетті ме?

Иә.

Мәселе Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 14.01.2016 жылғы №  26 бұйрығымен (бұдан әрі – бұйрық) бекітілген Орта білім беру ұйымдарының міндетті мектеп формасына қойылатын талаптармен реттеледі.

Бұйрықтың 5-тармағына сәйкес, мектеп формасы білім берудің зайырлы сипатына сәйкес келуі және үш тыныш түстерден аспайтын классикалық стильде сақталуы тиіс.
 

Қыздар юбка орнына шалбар кие ала ма?

Иә.

9-тармақта қыздарға арналған кең шалбар қажет, ол ұлдар сияқты тобықты жабуы керек.
 

Мектеп формасының бір бөлігі ретінде діни элементтері бар киім киюге бола ма (мысалы, хиджаб)?

Жоқ.

13-бөлім білім берудің зайырлылығын сақтау үшін мектеп формасына діни киім киюге тыйым салынады.
 

Ата-аналар мектеп формасын таңдауға қатыса ала ма?

Иә.

19 және 20-тармақтарға сәйкес юбка үлгісі, ұзындығы және мектеп формасына енгізілген өзгерістер ата-аналар жиналысының хаттамасын дайындаумен бірге қамқоршылық кеңесімен, ата-аналар комитетімен және мектеп үкіметімен бірлесіп бекітіледі.
 

Мектеп формасын тек белгілі бір өндірушіден сатып алуға болады ма?

Жоқ.

Білім беру органдарының нақты өндірушіні таңуға құқығы жоқ (24-тармақ). Форманы кімнен алу керектігін ата-аналар өздері таңдайды.
 

Жаңа оқу жылына мектеп формасы қашан бекітіледі?

Ағымдағы оқу жылының 25 мамырына дейін.

25-тармақ мектеп директорының ата-аналардың дайындалып үлгеруі үшін нысанды алдын ала бекітуін талап етеді.
 

Белгілі бір мектептегі мектеп формасына қойылатын талаптарды қайдан білуге болады?

Мектеп фойесінде және оның ресми сайтында.

4-тармақта ақпаратты жалпыға қолжетімді орындарда міндетті түрде орналастыру белгіленген.
 

Мектеп формасына мектеп логотипін қоюға болады ма?

Иә.

14-бапта оқу орнының айырықша белгілері – эмблемалар, патчтар, шеврондар рұқсат етіледі.