Әдіскерге арналған қадамдық нұсқаулық: 8 қадам әдісі бойынша педагог ғылыми-әдістемелік мақаланы қалай жазуы керек
Білім және ғылым министрлігінің жаңа талаптарына сәйкес педагогтер семинарлар мен конференцияларға қатысуы үшін оларда ғылыми-әдістемелік мақала жазу дағдысы болуы керек.
Оқытушыларға кез келген ғылыми-тәжірибелік конференцияға немесе семинарға қатыса алатындай мақала жазудың нақты алгоритмі мен нақты ұсыныстар ұсынамыз.
1
қадам
Мақаланың рәсімделуіне қойылатын техникалық талаптарды мұқият зерттеңіз
Әр конференцияның ұйымдастыру комитеті мақалалардың безендірілуіне әртүрлі талап қояды. Одан әрі жинаққа сіз берген құжаттан тікелей алынған материал енеді. Егер қате қаріп өлшемін таңдасаңыз, қате жиек немесе абзац шегінісін көрсетсеңіз, мақалаңыздың мазмұны қаншалықты жақсы болса да, сіздің мақалаңызды қабылданбай қалуы мүмкін.
2
қадам
Мәселенің маңызын көрсететін өзекті, көлемді тақырып таңдаңыз
Мысал келтірейік
3
қадам
Қысқаша аннотация құрастырыңыз
Педагогтердің көбі мақала жазу кезінде көп қате жібереді: мәселе туралы жалпы ақпаратты көрсетіңіз, мақаланың мазмұнына дұрыс сипаттама беріңіз, мақалада жетіспейтін ақпаратты көрсетіңіз.
4
қадам
Тақырыптың өзектілігін дәлелдеңіз
Бұл педагогтер үшін ең қиын сәттердің бірі. Педагогтердің мақаланың өзектілігін негіздеу кезінде жіберетін басты қателігі – жеке пікір мен көзқарасқа сүйену, эмоциялық пайымдаулар келтіру, тақырыптың өзектілігін негіздеу нормативтік құжаттарды талдауға, халықаралық зерттеулерге, халықаралық зерттеулерге, мемлекет және қоғам сұраныстарына негізделуі керек.
5.1
қадам
Қазіргі қазақстандық және шетелдік дереккөздерді талдау негізінде мәселенің қазіргі жағдайын талдау
Мақаланың бұл бөлімі авторға өзінің білімін, ғылыми көзқарасын және зерттеліп отырған мәселені зерттеу тереңдігін көрсетуге мүмкіндік береді.
Бұл кезеңдегі жиі кездесетін қателік – не талдаудың мүлдем болмауы, не жарамсыз болып қалған, ескірген ғылыми зерттеулерге сілтеме жасау немесе В. А. Сухомлинский, К. Д. Ушинский, Ш. Амонашвили және т.б.сияқты 50-60 жыл бұрынғы орыс ғалымдарының еңбектеріне ғана сілтеме жасау.
Сонымен қатар мәселенің қазіргі жағдайын талдау соңғы 3–5 жылдағы зерттеулерді, соның ішінде шетелдік ресурстардан алынған зерттеулерді қарастыруы керек.
Заманауи дереккөздер мен зерттеулерді жылдам табу үшін төмендегіні ұсынамыз:
- Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі жанындағы Ақпараттық-талдау орталығы ұсынған Қазақстандағы білім беру жүйесі туралы ұлттық есептер (https://iac.kz/ru , «Ұлттық баяндама», «Халықаралық зерттеулер» тараулары);
- https://cyberleninka.ru/ ғылыми электрондық кітапхана базасындағы мақалалар;
- https://www.elibrary.ru ғылыми электрондық кітапханасының базасындағы мақалалар (тіркелу қажет);
- https://scholar.google.ru/ барлық форматтағы ғылыми басылымдардың толық мәтіндерін тегін іздеу жүйесі материалдары (қазақ тілінде де материалдар да бар);
- https://www.researchgate.net/ барлық ғылыми пәндер ғалымдарының ынтымақтастығы үшін тегін әлеуметтік желінің материалдары;
- әлемдегі ең ірі ғылыми баспалардың бірінің материалдары https://www.elsevier.com/ (тіркелу қажет).
Ұсынылған сайттар мен деректер базалары ақпараттың сенімділігімен, материалдар мен мақалалардың көптігімен, оның ішінде қазақ тілінде де материалдар ұсынумен ерекшеленеді.
Құжат мәтіндерін ағылшын тілінен аудару үшін тегін аудармашы сайттарын пайдалануды ұсынамыз:
- https://www.onlinedoctranslator.com/en/translationform,
- https://translate.yandex.ru/doc .
Жалпы алғанда, мақаладағы әдеби дереккөздерге шолу әдетте үлкен көлемде (0,5–1 бет) болмайды және бұл жерде автор кейбір маңызды ұғымдар мен зерттеу бағыттарын нақтылауы керек.
«Болашақ педагогтердің ЖОО-да кәсіби дамудың кәсіби-бағдарланған білім беру траекториясын жобалау» тақырыбы бойынша дереккөздерге шолу мысалы.
С. Б. Воробьева, А. П. Тряпицына жеке білім беру бағытын білім беру қажеттіліктерімен, оқушының жеке қабілеттері мен мүмкіндіктерімен, сонымен қатар білім беру стандарттарымен анықталатын мақсатты түрде жасалған сараланған білім беру бағдарламасы ретінде қарастырады. Сондай-ақ Г. А. Бордовский, Е. А. Климов, В. С. Мерлин, Х. Х. Суртаева кеңірек талдап, оны жүзеге асырудың бірнеше бағытын көрсететін «жеке білім беру траекториясы» ұғымы бар: мазмұнды (вариативті оқу жоспарлары мен білім беру бағдарламалары); қызметі (арнайы педагогикалық технологиялар); процессуалдық (ұйымдастырушылық аспект).
5.2
қадам
Оқыту практикасынан нақты мысалдар келтіріп, практикалық жұмысты сипаттау (оқыту әдістерін сипаттау, қорытындылар, сабақ үзінділері)
Мақаланың бұл бөлімі бет саны бойынша (2,5–3 бет) ең маңызды және ең көлемді бөлім болады. Бұл бөлімнің мазмұны сіздің жұмыс тәжірибеңізді таратып түсіндіруге бағытталған.
Практикалық тәжірибені сипаттаудағы жиі кездесетін қателік – белгілі технологиялар мен әдістердің жалпы теориялық ережелерін жазу. Өзіңіздің жұмысыңыздан нақты мысалдар келтіріп, неғұрлым нақты болсаңыз, соғұрлым жақсы.
Бұл бөлімде сабақтардың, бөлімдердің тақырыптарының атауларын сипаттау, нақты орындалған тапсырмалар мен жаттығулардың мазмұнын ашу ұсынылады. Әдісті немесе технологияны жүйелі түрде қолдануды көрсету үшін осындай бірнеше мысал болуы керек.
6
қадам
Оқушылардың оқуда ілгерілеуіндегі нақты нәтижелерді сипаттау (оқушылардың, педагогтердің іс-әрекеттерінің нәтижелерін сипаттау, жалпы эксперимент – диагностика, тест нәтижелері)
Бөлімнің маңызы алдыңғы бөлімнен кем емес, бірақ әдетте шағын көлемде (0,5–1 бет) болады. Бөлімнің мақсаты – сіз ұсынып отырған әдістің, тапсырмалардың, жаттығулардың, жұмыс формаларының тиімділігін дәлелдеу.
Ең жиі кездесетін қателік – ғылыми негізделген талдауды қолданбай, нақты цифрлық деректер бермей, нәтижелерді жеке бақылаулар арқылы сипаттау.
Деректердің нәтижелерін негіздеп барып, болжалды шамамен емес, нақты деректер беруді ұмытпаңыз.
7
қадам
Қысқа және нақты қорытындылар
Мақаланың бұл бөлігіндегі басты қателік – педагог тақырыпта да, мақала мазмұнында да көрсетпеген жаңа ақпараттың пайда болуы. Қорытындылар жұмыстың нәтижелерін ғана қорытындылағанымен, белгілі біржағдайларға назар аудартады.
8
қадам
Соңғы зерттеулер мен нормативтік құжаттар қосылған әдебиеттер тізімін дайындаңыз
Егер мақала жіберуді жоспарлап отырған конференция немесе журнал ұйымдастырушылары әдебиеттер тізімін рәсімдеуге нақты талаптар қоймаса, жалпы талаптарға сүйеніңіз.
Әртүрлі басылымдардан алынған әдебиеттерді қалай ретпен беруге болады
Кітаптар:
Ильяшенко С.Н. Мысалдар мен тапсырмалар түріндегі маркетинг: оқу құралы. Сумы: СумГУ, 2006. – 108 б.
Авторы жоқ кітаптар:
Маркетинг: жеңіске жеткізетін стратегиялар / ред. А. Мальцева. К .: «Максимум» баспасы, 2006. – 314 б.
Мерзімді басылымдар (журналдар мен жинақтардағы мақалалар):
Ильяшенко С. Н. Маркетинг әдістері мен құралдарын білімді басқаруда қолдану//Маркетинг және инновацияларды басқару. – 2013. – № 2. – 13-23 б.
Интернет көздеріндегі нормативтік құжаттар:
«Сапалы білім» Білімді ұлт» ұлттық жобасын бекіту туралы [Электрондық ресурс]. – Қолдану режимі: https://adilet.zan.kz/rus/docs/P2100000726
Электрондық ресурстар:
Ильяшенко С. Н. Маркетинг әдістері мен құралдарын білімді басқаруда қолдану [Электрондық ресурс]. – Сумы: СумГУ, 2006. – 108 б. – Қолдану режимі: ftp://lib.sumdu.edu.ua/rio/2006/k425253.doc.
Шетелдік басылымдар:
Costaa L., M., Pintoa, H., Martinsbd & H. Vieirac, A. (2021). Developing psychological capital and emotional intelligence in higher education: A field experiment with economics and management students. The International Journal of Management Education. Vol. 19, 3, 100516
МДҰ-ғы әдістемелік кабинеттің қызметі
Әдістемелік кабинет (бұдан әрі – ӘК) бүкіл педагогикалық жұмыстың орталығы болып табылады, оның мазмұны тәрбиешілерге тәрбие-білім беру үдерісін ұйымдастыруда көмек көрсетуге, педагогикалық шеберлікті арттыруға, ата-аналармен өзара әрекеттестікке және күнделікті қызметте: жұмыс күніне, педагогикалық кеңеске және т. б. дайындыққа бағытталған.
ӘК мазмұны 4 блоктан құралады:
Қызметті талдамалы-диагностикалық қамтамасыз ету:
- сабақтарды, іс-шараларды, қызметті талдау;
- әдістемелік ұсынымдар әзірлеу, эксперименттік жұмыс;
- диагностика.
Педагогикалық шеберлікті арттыру:
- аттестаттау;
- біліктілікті арттыру;
- шеберлік сыныптары;
- жеке кеңес беру.
Бағдарламалық-әдістемелік:
- мазмұнын жаңарту;
- әртүрлі білім беру бағдарламаларын жасау;
- авторлық әдістемелік материалдарды сараптау.
Ақпараттық:
- тәжірибені жалпылау және тарату;
- әдістемелік оқулықтарды жариялау;
- дидактикалық және әдістемелік материалдар дайындау, бейнетекалар.
ӘК оқулықтары әдістемелік (баспа және қолжазба), көрнекілік (табиғи және көркемсурет), техникалық (экрандық және дыбыстық, компьютерлік) оқу құралдарын білдіреді.
ӘК
- жалпыадамзаттық құндылықтардың; адамның өмірі мен денсаулығының, тұлғаның еркін дамуының; азаматтығын, еңбексүйгіштігін, адам құқықтары мен еркіндігіне құрметті, қоршаған ортаға, Отанға, отбасына деген сүйіспеншілікті тәрбиелеу негізінде білім беру үдерісін құруды;
- мектепке дейінгі ұйымды (бұдан әрі – МДҰ) әлеуметтік тапсырысқа және тәрбиеленушілердің даму ерекшеліктерін бейімдеуді;
- педагогтардың білім беру үдерісінің жаңа әдістемелері, технологиялары, ұйымдастыру мен диагностикасы жөнінде тиімді әрі жедел, ақпараттандыруды;
- әдістемелік қызметтің құрылымдарымен, тәрбиеленушілердің ата-аналарымен (заңды өкілдерімен), ауданның, қаланың әлеуметтік-мәдени және білім беру ұйымдарымен өзара әрекеттестікті қамтамасыз етеді.
ӘК материалдарының тақырыптық бөлімдері:
- нормативтік құжаттар;
- педагог портфолиосы;
- әдістемелік және анықтамалық әдебиет;
- әдістемелік материалдар мен ұсынымдар;
- көрмелер;
- МДҰ жұмыс мазмұны бойынша құжаттама;
- балалар көркем әдебиеті;
- фотоматериал;
- бейнематериал;
- танымдық бейнекассеталар;
- көрнекілік материал.
Олардың кейбіреуін қарастырамыз.
ӘК балалармен тәрбие-білім беру жұмысына қатысты жекелеген нормативтік құжаттардың телнұсқалары бар.
МДҰ-ның барлық қызметкерлері барлық құжаттармен танысуы тиіс. Әрбір тәрбиеші осы құжаттарда өздерін қызықтыратын мәселелерді нақтылау, оларды өз жұмысында пайдалану мүмкіндігіне ие.
Әдістемелік және анықтамалық әдебиет кеңінен ұсынылған. Тәрбиешінің мамандығы туралы «Педагог: мамандық және тұлға» атты кітаптар мен мақалалар және мерзімдік басылымдар маңызды рөл атқарады.
Әлеуметтік әдістемелік әдебиет біртұтас тәрбие-білім беру үдерісін қамтамасыз ету үшін таңдалған кешенді бағдарламаның және парциалдық бағдарламалардың негізінде бөлінді:
- ойын қызметі;
- дене шынықтыру-сауықтыру жұмысы;
- мәдени-гигиеналық машықтарды тәрбиелеу;
- сенсорлық тәрбие;
- бала және қоршаған әлем;
- тіл дамыту;
- қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру;
- адамгершілікті тәрбие;
- еңбекке баулу;
- көркем әдебиет;
- көркемдік-эстетикалық тәрбие;
- өнермен танысу;
- эстетикалық даму ортасы;
- бейнелеу қызметі;
- құрылымдау;
- қол еңбегі;
- музыкалық тәрбие;
- мәдени ойын-сауық қызметі;
- ерте жастағы балалар;
- мектеп жасына дейінгі балаларды мектепке дайындау және МДҰ мен мектеп сабақтастығы бойынша материалдар;
- ата-аналармен өзара әрекеттестік;
- бала және оның құқықтары;
- қауіпсіздік пен тіршілікті қамтамасыз ету.
Қызметтің қандай да бір жетістіктерін (нәтижелерін) бағалауды, тәрбие-білім беру үдерісін ұйымдастыру бойынша есепті педагогтың портфолиосы арқылы қадағалауға болады.
Портфолио бөлімдері
- Педагог туралы жалпы мәліметтер:
→ тегі, аты, әкесінің аты, туған жылы;
→ білімі (нені және қашан бітірді, дипломы бойынша алған мамандығы мен біліктілігі);
→ еңбек және педагогикалық өтілі, осы МДҰ-ғы жұмыс өтілі;
→ біліктілікті арттыру: құрылым атауы, жылы, айы, курстар мәселесі;
→ ғылыми және құрметті атақтарының және дәрежелерінің бар екенін растайтын құжаттардың көшірмелері;
→ барынша маңызды үкімет мадақтамалары, мақтау қағаздары, алғыс хаттар;
→ әртүрлі конкурс дипломдары;
→ өзге құжаттар.
Бұл бөлім педагогтың дербес даму үдерісін бағалауға мүмкіндік береді.
- Педагогикалық қызмет нәтижелері:
→ срездердің, құнды қатынастардың, балалардың шығармашылық жұмыстарының, педагог жақсы ұйымдастырған қызмет түрлері конспектілерінің негізінде 3 жыл ішінде педагог қызметін салыстырмалы талдау;
→ ата-аналардың педагог қызметі туралы пікірлері;
→ тәрбиеленушілердің ортасын және өмірін ұйымдастыру бойынша фотосуреттер.
- Ғылыми-әдістемелік қызмет:
→ педагогтарға арналған консультациялар тізімі (2 жыл ішіндегі);
→ жарияланымдар көшірмелері;
→ кәсіптік және педагогикалық конкурстарға қатысу (материалдар);
→ шеберлік сыныптары-деңгейінде балалар қызметінің түрлерін ұйымдастыру конспектілері;
→ өзінің педагогикалық қызметі туралы шығармашылық есепті фотосуреттерімен бірге дайындау.
- Педагогтың шығармашылық табыстары:
→ педагог орындаған шығармашылық жұмыстар, жобалар, рефераттар тізімі;
→ МДҰ ұжымындағы бағдарламалар, іс-шаралар сценарийі;
→ ата-аналармен өзара әрекеттестік.
- Балалар ұжымында пәндік-кеңістіктік ортаны құру:
→ ортаның белсенділігін, қолжетімділігін сипаттайтын «аралдарды», «бұрыштарды», топтық ғимараттарды сипаттау;
→ ӘК фотосуреттері, тәрбиеленушілердің қызметін ұйымдастыру.
Портфолио титул бетімен және беттері көрсетілген ашық безендірілуімен безендіріледі.
ӘК-те тұрақты және эпизодтық көрмелер ұйымдастырылады.
«Озық тәжірибе – шеберлік мектебі», «Педагогикалық әдебиет жаңалықтары», «Балаларды табиғатпен таныстырамыз», «Педагогтарды аттестаттау», «Смотр-конкурстарға арналған материалдар», «Еліміздің айтулы күндері» және т. б. тұрақты болып табылады.
ӘК педагогтарына арналған материалдарды дұрыс іріктеу және дұрыс орналастыру керек, бірақ оны педагогтар өз жұмысында қалай қолданатынын талдауды да ескеру қажет. Ол үшін еркін нысанда әдістемелік оқулықтар беру журналы пайдаланылады. Осы мақсат үшін сауалнама әзірленген. Сауалнама алуды жылдың соңында тәрбиешілер жүргізеді. Олардың ӘК жұмысын, оның мазмұнын ұйымдастыру бойынша барлық тілектері жаңа оқу жылында ескеріледі.
Әдістемелік жұмысты ұйымдастыру педагогтардың кәсіптік қасиеттерін қалыптастыру мен дамытуды, олардың кәсіптік өсуіне және педагогикалық шеберлігін арттыруға жағдай жасауды, бала тұлғасын оңтайлы қалыптастыру мен дамытуға бағытталған әр педагогтың шығармашылық әлеуетін жетілдіруді қарастырады.
Балабақшада әлеуметтік іс-шараны қалай ұйымдастыруға болады. Алгоритм, жаднама және іс-шара паспорты
Әлеуметтік іс-шаралар – қатысушыларды ортақ іске біріктіретін, балалардың әлеуметтік өмірдің мәселелері мен оқиғаларына қатысты белсенді позициясын қалыптастыруға мүмкіндік беретін, балалардың басқа адамдармен қарым-қатынасқа және қарым-қатынасқа ұмтылуын қолдайтын бірлескен қызмет түрі. Балабақшадағы кез-келген топтық іс-шараға келетін болсақ, сіз әлеуметтік іс-шаралар ге дайындалуыңыз керек: алдын-ала жұмысты орындаңыз, іс-шараның тақырыбы мен форматын таңдап, соңында міндетті түрде қорытындылаңыз.
Алдын ала жұмыс жүргізіңіз
Балабақшадағы әлеуметтік іс-шаралар – бұл балалар, ата-аналар және мұғалімдер қатысатын әлеуметтік маңызды оқиғалар. Жұмыстың бұл түрін ынтымақтастық, бір-біріне деген сенім, шынайылық пен мейірімділік негізінде құру маңызды.
Балабақшадағы іс-шара өздігінен жүзеге аспайды. Бұл шараға мән беріп, нәтиже алу үшін іс-шара аясындағы іс-шаралардың мақсаты мен мазмұнын ой елегінен өткізу қажет. Іс-шара кезінде климактикалық оқиғасы бар сценарийдің болуы маңызды. Қатысушыларды мақсатқа жетелейтін әрекеттер алгоритмімен таныстыру да маңызды. Осылайша, дайындық кезеңінде іс-шараны ұйымдастырушылар оның нәтижесі қандай болатынын түсінуі керек.
МДБ мекемесінің әлеуметтік серіктестерін іс-шараларға тарту керек. Мысалы, Дүниежүзілік балаларды қорғау күні шарасын заңгермен немесе балалар құқықтары жөніндегі уәкілмен бірге өткізуге болады. Бұл шараның мәртебесін арттырады, қосымша жарнама жасайды және көбірек қатысушыларды қамтуға көмектеседі.
Өткізілетін іс-шаралар әртүрлі болуы және мектеп жасына дейінгі балалардың қызығушылығын тудыруы керек. Олар оқиғаның мақсатын және оларды не күтіп тұрғанын түсінуі керек. Мүмкіндігінше көп іс-шаралар ды ұйымдастыруға тырыспаңыз. Балаларды қызықты іс-шаралар атмосферасымен таныстыру және оларға жоспарланған барлық нәрселерді шешу маңыздырақ. Әртүрлі әрекеттер мен күтпеген ойындарды қосудан қорықпаңыз, балаларға импровизацияға мүмкіндік беріңіз. Іс-шаралар аз болғаны дұрыс, бірақ олар есте қаларлықтай жарқын әрі қызықты болсын.
Іс-шараны ұйымдастырушылардың міндеті – әлеуметтік өмірдің проблемалары мен оқиғаларына назар аудару, эмоционалдық сауықтыруды қамтамасыз ету және іс-шараның басынан аяғына дейін балалар, ата-аналар мен мұғалімдер үшін эмоционалдық жақындық атмосферасын құру. Бұл балаларға жаңа білім алуға, қоғаммен қарым-қатынаста оң тәжірибе алуға мүмкіндік береді. Ортақ себеп олардың қарым-қатынас дағдыларын нығайтады.
Бүкіл әрекетті, дайындық жұмыстарын және қосымша шараларды бірден жоспарлау маңызды. Мысалы, бастамашы топ құрыңыз, сценарий жасаңыз. Көмекке мақаланың соңындағы «Балабақшада әлеуметтік іс-шараны дайындауға көмектесетін жеті ереже» жаднамасы мен алгоритмді алыңыз.
Әлеуметтік іс-шараның тақырыбын таңдаңыз
Әлеуметтік іс-шара әлеуметтік мәселеге назар аударуы керек. Мәселелердің ауқымы әртүрлі болуы мүмкін: балаларға, қарттарға, мұқтаж адамдарға, отбасыларға көмектесу, тарихи жадыны нығайту. Сондай-ақ, әлеуметтік іс-шаралар қоршаған ортаға бағытталған болуы мүмкін.
Іс-шара балабақша деңгейінде немесе қалалық, облыстық, республикалық деңгейде ұйымдастырылуы мүмкін. Балабақшада іс-шара жеке іс-шара түрінде болуы мүмкін немесе тақырыптық күннің, тақырыптық аптаның, ерекше күннің немесе мерекенің құрметіне өтуі мүмкін. Күндер ресми немесе бейресми болуы мүмкін. Мысал ретінде болашаққа хат жазу күніне арналған іс-шара паспортын қараңыз.
Әлеуметтік және әлеуметтік-экологиялық іс-шаралардың мысалдары әртүрлі болуы мүмкін.
ІС-ШАРАНЫҢ ШАРЫҚТАУ ШЕГІ. Салтанатты жағдайда хат-хабарламаны уақыт капсуласына салып, сақтауға арналған жерге қойыңыз.
ІС-ШАРАНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ БОЙЫНША КЕҢЕСТЕР
•• Балалармен сөйлесер алдында уақыт кестесін дайындаңыз. Ол орам, панно карта түрінде болуы мүмкін. Оның мақсаты – балаларға уақыт пен «өткен шақ», «қазіргі», «болашақ» категориялары туралы түсінік беру, оларды кеңістіктік-уақыттық байланыстарды орнатуға үйрету, бала қиялында адамзат тарихының тұтас бейнелерін жасау.
•• Уақыт капсуласын алыңыз – тығыз бекітілген металл құты немесе қорап болады.
•• Уақыт капсуласын балабақша ғимаратына орналастырыңыз, мысалы, қабырғаға арнайы орын жасаңыз немесе аумақтан қолайлы орын табыңыз. Капсула сақталатын жердің жанында: «2022/2023 оқу жылына дайындық тобының балаларының мектепке дейінгі білім беру ұйымының болашақ түлектеріне № хабарламасы» ақпараты бар тақтайшаны орнатыңыз. Сондай-ақ, капсуланы қай жылы бітірушілер ашатынын көрсетуге болады.
Әлеуметтік іс-шараның форматын шешіңіз
Іс-іс-шараның идеясын тұжырымдаған кезде оның пішімін таңдаңыз. Іс-шараны онлайн өткізуді қалайсыз ба, оған оқушыларды, ата-аналарды және мұғалімдерді емес басқа біреуді тартуды жоспарлап отырсыз ба, соны шешіңіз. Кейбір іс-шаралар пішімдері Интернетте пайда болды. Онлайн формат әрекетке және оған қатысты мәселеге көбірек назар аударуға мүмкіндік береді. Дегенмен, бұл форматты жеке оқиғаға бейімдеуге болады. Мұғалімдерге балабақшадағы іс-шараға қандай форматтар қолайлы және олардың әрқайсысының артықшылықтары қандай екенін айтыңыз.
Әлеуметтік желілердегі тікелей эфир. Педагогтер нақты уақыттағы хабар таратуды ұйымдастыра алады, ағымдағы оқиғалармен бөлісе алады және әлеуметтік желілердегі топ жазылушыларымен байланыса алады. Трансляцияны сақтауға және қауымдастық бетінде орналастыруға болады.
Челлендж. Бұл формат «challenge» дегенді білдіреді – ағылшын тілінен сынақ деп аударылады. Әлеуметтік желілерде челендждерді блогерлер бастайды: олар бірдеңе жасау үшін мәтін немесе бейне түрінде тапсырма жариялайды және оны бірден өздері жасайды.
Флешмоб. Бұл жоспарланған жаппай іс-шара, онда адамдардың үлкен тобы алдын ала белгіленген әрекеттерді орындайды: әндер, билер және т.б. Оқушылар және ата-аналармен флешмобты балабақша аумағында өткізген жақсы.
Флешбук немесе кітап флешмобы. Бұл формат кітаптар туралы флешмоб ретінде пайда болды, бірақ оны апта тақырыбына бейімдеуге болады. Кітап флешмобын өткізу үшін тәрбиешілер әлеуметтік желіде кез келген кітаптың немесе шығарманың атынан топ құрады. Содан кейін олар топқа мүмкіндігінше көп достарды – оқушылардың ата-аналарын шақырады. Іс-шараға қатысушылар топта кітап мәтінінің фрагменттерін, иллюстрацияларды, әдемі басылымдардың фотоларын, автордың өмірбаянынан қызықты эпизодтарды, жеке шолуларын жариялайды.
Флешбук үшін тәрбиешілер немесе ата-аналар балаларымен бірге кітап трейлерлерін – балалар жұмыс туралы айтатын қысқа бейнелерді жаза алады. Бұл формалар «Балаларға кітап оқы!», «Балаларға кітап сыйлайық», «Кітап – білім бұлағы!» атты әлеуметтік шараларға қолайлы.
Іс-шара қатысушыларға арналған атаудан, ұраннан, әдеттен тыс әрекетке дейін жарқын болуы керек. Бұл театрландырылған іс-шара, түрлі-түсті шеру, концерт, ойын-шоу, флешмоб және т.б. болуы мүмкін.
Перферманс. Іс-шараның тағы бір қызықты форматы – бұл перформанс. Бұл сценариймен жазылған театрландырылған қойылым, әдетте сөзсіз, оның барысында актерлер мен көрермендер арасында интерактивті қарым-қатынас дамиды. Спектакльді көбірек адам көруі үшін оны түсіріп, жариялауға немесе әлеуметтік желіде тікелей эфирде көрсетуге болады.
Қайырымдылық аукционы. Аукцион – оның қатысушыларының бірі объектіні, мүлікті, затты аукционның басқа қатысушылары ұсынғаннан жоғары бағаға сатып алатын ашық оқиға. Лоттарды сатудан түскен барлық қаражатты аукционды ұйымдастырушылар мұқтаждардың пайдасына аударады. Балабақшадағы осы форматтағы іс-шараларға қатысу үшін қоғамдық ұйымдарды тарту қажет.
Әлеуметтік іс-шараның нәтижелерін қорытындылаңыз
Әрбір іс-шараның соңында түгендеу керек. Балаларға іс-шара ұнады ма, есте қалғаны, қайталағылары келе ме, соны талқылаңыз. Алған әсерлері бойынша шығармашылық жұмыс жасауды ұсыну.
Іс-шарадан фотосуреттерді топтық аккаунтта, балабақша сайтында орналастырыңыз, ата-аналар арасынан белсенді қатысушыларды белгілеңіз, әлеуметтік серіктестерді көрсетіңіз. Іс-іс-шараның нәтижелерін талдау. Олар оның форматына байланысты болады.
Әртүрлі басылымдардан алынған дереккөздерді рәсімдеуге мысалдар келтіреміз