Балалардың жобалық зерттеу қызметін қалай ұйымдастырамыз. Ғарыш тақырыбына арналған жоба паспорты
Балабақшадағы жобалар әртүрлі. Бұл мақалада біз мектеп жасына дейінгі ересек балалармен жүргізілетін ғылыми-зерттеу жұмыстары туралы баяндаймыз. Оның мақсаты – мектеп жасына дейінгі баланың еркін шығармашылық тұлғасын, оның даралығын, дербестігін дамыту, жобалық дағдыларын қалыптастыру, танымдық іс-әрекетке ынталандыру. Тәрбиешілер әрқашан балалармен жоба ұйымдастыра бермейді. Кейде олар балалар бастамашылық пен дербестік көрсете алмайтын тапсырмаларды ұсынады немесе әртүрлі балалар іс-әрекеттерін ұйымдастырады және оларды жай бір тақырыппен үйлестіреді. Мақаладан балалармен қандай іс-шараларды жобалық іс-әрекет деп санауға болатындығын және зерттеу кезеңдерінің қандай кезеңдерін қамтитынын оқыңыз.
Мектеп жасына дейінгі балалардың жобалық қызметінің теоретикалық аспектісін зерттеңіз
Балалармен жобалық іс-шараларды ұйымдастырмас бұрын және оларды оқу үдерісіне қоспас бұрын, педагогтерге осы оқыту әдісінің теориялық аспектісін зерттеуге кеңес беріңіз. Бұл педагогтерге балалар мен ересектер жобасының мақсаттары мен міндеттерін, сондай-ақ мектеп жасына дейінгі балалармен жұмыс кезінде ескеру қажет оны ұйымдастырудың ерекшеліктерін жақсы түсінуге көмектеседі. Төменде қысқаша анықтама береміз.
← Толық көру үшін басыңыз

Жобалық қызмет логикалық тұрғыдан жоспарды жүзеге асырудың әртүрлі кезеңдерімен өзара байланысты балалар іс-әрекетінің әр түрлі формаларын қамтиды, сондықтан ол балабақшадағы дәстүрлі іс-шаралар кестесінен тыс болады. Педагогикалық жобалау технологиясы мұғалімдерге мектепке дейінгі білім беру мазмұнын кіріктіруге, балалармен жұмыс нысандары мен балалар қызметінің түрлерін біріктіруге, мектеп жасына дейінгі балалардың бірлескен және өзіндік қызметіндегі тәрбиелік мәселелерді шешуге, тәрбиеленушілердің отбасыларымен өзара әрекеттесуге мүмкіндік береді. Бірақ ең бастысы – баланың жобаға қатысуы оны оқу үдерісінің белсенді қатысушысы етеді, өзін-өзі дамытуға серпін береді. Ақыр соңында, баланың мектепке дейінгі жасында алатын өзіндік белсенділігі тәжірибесі өзіне деген сенімділікті дамытады, оны сәттілік жағдайына қояды. Егер мұғалім балалармен жобада жұмыс жасау кезінде осы ерекшеліктердің барлығын ескерсе, мұндай әрекетті жобалық қызмет деп санауға болады.
Жобалық қызметтің негізгі кезеңдерін сақтаңыз
Зерттеу жобасының негізін балалар заттарды немесе құбылыстарды бақылау кезінде мұғалімге қоятын сұрақтар құрайды. Мысалы, ол неге қозғалады, ол неге тәуелді, ішінде не бар және т. с. с. Балалар табиғатынан ізденімпаз, және бұл сұрақтардан олардың танымдық зерттеу қызметін байқауға болады. Жобалық қызмет барысында бала өзінің сұрақтарына жауап алады, бірақ ол осы заттарды немесе құбылыстарды мұғаліммен бірлескен танымдық зерттеу қызметі барысында зерттейді. Сондықтан, ғылыми-зерттеу қызметінде үш кезеңді шартты түрде ажыратуға болады.
Дайындық кезеңінде тәрбиеші алдағы зерттеудің проблемалық өрісін анықтайды. Ол үшін педагог балаларды не қызықтыратынын, қандай сұрақтарға жауап алғысы келетінін анықтайды. Тәрбиеші проблемалық өрісті үш жолмен анықтай алады. Бірінші әдіс – балалар өз бетінше сұрақтар мен зерттеушілік қызметтің міндеттерін тұжырымдайтын жағдайларды құру, ал мұғалім олардың назарын аударады, сұрақтарды құрастыруға көмектеседі. Екінші әдіс – балалардың іс-әрекеттерін мұқият бақылап, әр баланың қызығушылықтарын анықтап, зерттеу проблемасын тұжырымдауға көмектесу. Үшінші әдіс – баламен бірге жобаның зерттеу міндетін құрастыратын, содан кейін оған белсенді қатысатын ата-аналарды тарту.
Негізгі кезеңде балалар жобалық іс-шараларға қатысады, балалар іс-әрекетінің түрлі формалары мен түрлері арқылы өз идеяларын жүзеге асырады: олар талқылайды, сурет салады, сұрақ қояды, кітаптар мен теледидар бағдарламаларынан үлкендерден ақпарат алады, жауаптың дұрыстығын тексереді және т. б. Зерттеу жобасы әр беті жеке жұмыс кезеңі нәтижесінің иллюстрациясын көрсететін кітап түрінде безендіріледі. Бұл кезеңде ересектердің көмегі маңызды: мұғалім, ата-ана, ағасы немесе әпкесі. Ересектер көмекші функцияны орындайды: олар қол қояды, түсіндіреді, әртүрлі ақпарат көздерінен ақпарат табуға көмектеседі, баланы тәуелсіз қорытындылар мен тұжырымдар жасауға жетелейді.
Қорытынды кезең – жобаны қорғау. Бұл кезеңде ересек балаларға істелген жұмыс туралы әңгіме құрастыруға көмектеседі. Егер зерттеу жеке сипатта болса, тәрбиеші әр балаға жобаны қорғауға уақыт бөледі. Егер осы кезеңде ата-аналар қатысса, жобаны бірге қорғауы мүмкін. Егер зерттеуге балалар тобы қатысса, тәрбиеші әр баланың өзі жасаған жұмысы туралы сөйлесуі, өз пікірін білдіруі үшін жобаны қорғауды ұйымдастырады.
Жоба бойынша жұмыс нәтижелері бойынша тәрбиеші топта «зерттеу орталығын» құрып, көрме ұйымдастыра алады және т. с. с. Жобаларда балалар ұсынған материалды жинақтау және жүйелеу үшін мұғалім түрлі тапсырмалар мен интеллектуалды ойындарды ойлап табады және ұйымдастырады.
Ғылыми жобалардың тақырыптары әртүрлі болуы мүмкін: «Біздің есімдер», «Менің отбасым, менің шежірем», «Кішкене қасық туралы әңгіме», «Қандай кітап бар?», «Электр энергиясын қалай үнемдеуге болады?», «Көліктің жерасты әлеміне саяхаты» және т. с. с. Жобаның балалардың қызығушылығын тудыратын және өмірлік және практикалық мәні болып, жалған емес, нақты мәселені шешуге бағытталғандығы маңызды. Балалар ғарыш, жұлдыздар, ғарышкерлер туралы көп сұрақ қояды, өйткені аспанның беймәлім әлемі оларға қызықты, балалар қиялын оятады. Ғарышкерлер күні қарсаңында ғарыштық саяхаттың тақырыптық апталығы аясында тәрбиеші балалармен «Ғарышта адамға ыңғайлы ма?» тақырыбында жоба ұйымдастыра алады. Төменде берілген жобаның әдістемелік паспортын және оған арналған практикалық материалдарды оқыңыз.
Қосымша
← Картинаны толық көру үшін оны басыңыз
«Ғарышта адамға ыңғайлы ма?» тәжірибесіне арналған практикалық материал
