Әдіскердің шілде айындағы жұмысы
Татьяна Шегай,
бас редактор, e-mail: moo@mcfr.kz
Балабақшадағы балалармен жұмысты әртараптандыру үшін білім беру терренкурын енгізіңіз. Жаңа технология жылдың кез келген уақытында немесе жазғы сауықтыру кезеңіне жоспарлануы мүмкін. «Балабақшада білім беру терренкурын қалай енгізуге болады»► мақаласында біз терренкурдың принциптері туралы айтатын боламыз, оны жүзеге асыру бойынша ұсыныстар береміз, сонымен қатар сіз жазғы жұмыс жоспарын және «Табиғатқа саяхат» білім беру терренкурының картасын жүктейсіз.
Жаңа оқу жылында тәлімгерлікті ұйымдастыру үшін тәлімгерді мектепке жұмысқа келген жас маманға бекітіңіз. «Жаңа оқу жылында мектепте тәлімгерлікті қалай ұйымдастыруға болады»► мақаласында сіз тәлімгердің жас маманмен жұмыс жоспарын және тәлімгерлікті ұйымдастыру ережелерін және тәлімгерлікті жүзеге асыратын педагогтерге қойылатын талаптарды жүктей аласыз.
«Өз жұмыс тәжірибесін қалай жинақтауға болады: ұсыныстар және талаптар»► мақаласында біз педагогтерге қойылатын талаптар туралы және мұғалімнің өздігінен білім алуының жеке жоспарын қалай дұрыс құру туралы айтатын боламыз. Мұнда сіз өздігінен білім беру бағдарламасын әзірлеу бойынша ұсыныстар, сондай-ақ өз тәжірибеңізді жинақтайтын мұғалімге арналған жадынаманы таба аласыз. Қорытындылай келе, біз толтырылуы керек әдістемелік картаның дайын шаблонын береміз.
Мектеп жасына дейінгі балалармен тақырыптық әңгімелерді қалай өткізуге болады. Дайын мысалдар
Балалардың білімін ескеріңіз және әңгімені алдын ала жоспарлаңыз
Мектеп жасына дейінгі балалар мұғаліммен қандай да бір тақырыпта әңгімелесуге кірісуі үшін олар бұл туралы кем дегенде бір нәрсе білуі керек. Сонымен қатар, әңгіме тақырыбы оларға қызықты болуы керек.
Алдын ала жұмыс. Мұғалім оқушылармен сөйлесуді жоспарлауды бастаған кезде, ол осы тақырып бойынша олардың білімі мен идеяларының болжалды көлемін ұсынуы керек. Мысалы ересек топтың тәрбиешісі мамандықтар туралы әңгіме жоспарлады. Ол орта топта балалар бұл тақырыпты зерттегенін біледі. Олардың білімін жаңарту және кеңейту үшін мұғалім ата-аналардан балаларға қайда жұмыс істейтінін, топта олармен суреттерді қарап, «Жұмыс үшін кімге не қажет» үстел ойынын ойнауды және т. б. сұрайды. Яғни, мұғалім балалармен алдын ала жұмысты әңгіме қарсаңында жүргізбейді, дайындыққа жеткілікті уақыт бөледі.
Әңгіме мазмұны. Мұғалім балалармен барлық әңгімелерді бағдарламалық материал негізінде жоспарлап, жүргізуі керек. Оны оқушылардың жасын, олардың жеке тәжірибесін, білім қоры мен ұғымдарын ескере отырып таңдау керек. Сондай-ақ балалардың мүдделерін, нақты бір топтың ерекшеліктерін ескеру маңызды.
Әңгіме жоспары. Әңгіме жоспарында бөлімдер болуы керек: мұғалім әңгіме тақырыбы бойынша нені нақтылағысы немесе толықтырғысы келеді; балалар жаңадан не туралы білетін болады және қандай өнегелік мәселелерге назар аудару керек. Сонымен қатар, тәрбиеші тілді дамыту үшін қандай міндеттерді шешетіні маңызды. Мысалы, балалардың сөздік қоры қандай сөздермен толықтырылады.
Әңгімелесуді дәйекті түрде құру керек: алдымен балаларды эмоционалды құралдарды қолдана отырып, тақырып бойынша сөйлесуге бейімдеңіз. Бұл әңгіме мазмұнына тікелей байланысты жұмбақ, өлең, иллюстрация, мақал болуы мүмкін. Кейде әңгімені балалардың қызығушылығын тудыратын сұрақтан бастауға болады. Әрі қарай мұғалімнің міндеті – бұл қызығушылықты ұзарту, тәрбиеленушілерді өз бетінше немесе ата-аналарымен әңгіме тақырыбы бойынша білім іздеуге ынталандыру.
Ересек жастағы мектеп жасына дейінгі балалармен әңгімелесуге арналған сұрақ түрлері
- Нақтылауға арналған сұрақтар : «Мысал келтіре аласың ба?», «Сен бірдеңе қоса аласың ба?»
- Себептерді іздеуге арналған сұрақтар : «Сен неліктен осылай дедің?», «Сен қалай ойлайсың?»
- Көзқарас пен тәсіл туралы сұрақтар : «Бұл жағдайға басқа жағынан қарауға бола ма?», «Кім келіспейді және айтқысы келеді?»
- Сөздің астары және салдары туралы сұрақтар : «Егер бұл орын алса, нәтижесінде не болуы мүмкін?», «Неге?»
- Сұрақтар туралы сұрақтар : «Біз оны қалай тексере аламыз?», «Бұл сұраққа жауап беру оңай ма немесе қиын ба?», «Неге?»
Сұрақтарды тұжырымдау. Әңгімелесудің негізгі құрылымдық элементтері – сұрақ және жауап. Әр түрлі сұрақтарды таңдау керек, бұл ретте «иә–жоқ» және т. б. қысқа жауап беретін тікелей сұрақтарды азайту керек.
Ересек жастағы мектеп жасына дейінгі балалар қазірдің өзінде егжей-тегжейлі сұрақтың мәнін түсініп жатыр, оған жауап дәлелдеуге, өз пікірлерін, пайымдарын айтуға, гипотезаларын ұсынуға және оларды негіздеуге ниет білдіреді. Сондықтан балалар сұрақ қоятын жағдайларды жасау өте маңызды, ал мұғалім оларға дайын жауаптар беруге асықпайды, бірақ ойлануды ұсынады.
Егер бала дұрыс жауап бермесе және мұғалім оған ескерту жасаса – бұл педагогикалық қателік. Мұғалімнің міндеті – қосымша сұрақтардың көмегімен баланы өз бетінше дұрыс жауап табуға жетелеу. «Шаштараз мамандығы» тақырыбындағы әңгіме мысалын қараңыз: мұғалім тағы қандай қателіктер жібермеуі керек.
Әңгіме мысалы: мұғалім қате жіберген үзінділерді табыңыз
Бес негізгі бөлім бойынша әңгімелер жүргізіңіз
Кешенді тақырыптық жоспарлауға сәйкес, үлкен мектеп жасына дейінгі балалармен тақырыптық әңгімелерді бес бөлімге бөлуге болады. Әр әңгімеде тақырып, мақсат, қысқаша мазмұн, балаларға арналған сұрақтар, тақырып бойынша негізгі сөздік және мұғалім қолдануды жоспарлаған материал болуы керек.
Отан және оның көрікті жерлері туралы әңгімелер. Осы бөлім бойынша әңгімелесу барысында педагог балалармен біздің еліміз, кіші Отанымыз, Қазақстанның табиғаты мен климаты туралы әңгімелесе алады. Бұған Қазақстан Республикасының қорғаушылары, мемлекеттік мерекелер туралы әңгімелер кіреді.
Біздің өмірімізді қауіпсіз және жайлы ететін қызметтер туралы танымдық әңгімелер. Мұғалімдер балаларды осы қызметтермен және онда жұмыс істейтін адамдардың мамандықтарымен таныстырған кезде, олар қоршаған әлем туралы білімдерін қалыптастырады және кеңейтеді. Мұнда әңгіме банк, пошта бөлімшесі, аурухана, дәріхана, ТЖ, полиция туралы болуы мүмкін.
Мінез-құлық этикасы, қарым-қатынас және достық туралы әңгімелер. Бұған қалай танысу керектігі туралы әңгімелер кіреді; неге татуласып, келіссөздер жүргізе білу керек; неге қарт адамдарға қамқорлық жасау керек; этикет деген не және тамақтану кезінде өзін қалай ұстау керек; зиялы адам деп кімді атайды; достық деген не және кімді дос деп атауға болады және т. б. Мұндай әңгімелер балаларды өзін-өзі дұрыс ұстауға және маңайындағылармен қарым-қатынас жасауға үйретуге көмектеседі.
Баланың ой-өрісін кеңейтуге арналған әңгімелер. Бұл бөлімде ғылым мен техника, ғарыш, саяхатқа арналған көлік түрлері, музыка, Жер планетасы, Күн жүйесі, сәулет, театр, спорт, теңіз сияқты тақырыптар қарастырылған.
Қауіпсіз мінез-құлық негіздері бойынша әңгімелер. Ересектердің міндеті – балаларды әртүрлі өмірлік жағдайларға дайындау. Мұнда үй жануарларымен, табиғаттағы, жолдағы, өрт, найзағай кезіндегі мінез-құлық қағидалары, улы және дәрілік өсімдіктер, қауіпті жәндіктер, жеуге болмайтын саңырауқұлақтар туралы айту керек.
Бөлімдер бойынша әңгіме тақырыптарының мысалдары
Біздің өмірімізді қауіпсіз және жайлы ететін қызметтер туралы танымдық әңгімелер
Денсаулықты қорғауға көмек көрсету қызметтері
Түсініктеме. Кіші жастағы мектепке дейінгі балалар қазірдің өзінде дәрігерлердің емдейтінін, дәрі беретінін біледі. Олар дәрігер мамандығы туралы өз идеяларын ойындарда көрсетеді, өзіне дәрігердің рөлін алады және жануарлар мен қуыршақтарды «емдейді». Мектепке дейінгі жастағы балалардың дәрігер мамандығы туралы білімі ересектердің әңгімелері бойынша, балалар әдебиетінің көмегімен нақтыланады және толықтырылады. Балалардың білімін жалпылау және медицина қызметкерлерінің еңбегі – бұл адамдардың денсаулығына көмек және қамқорлық деген ұғымды қалыптастыру маңызды.
Сөздік
► маман дәрігерлер
► диагноз
► жедел жәрдем
► дәрі қобдишасы
► медбике
► мейіргер
► бала дәрігері (педиатр)
► тіс дәрігері (стоматолог)
► көз дәрігері (окулист)
► құлақ, мұрын, тамақ ауруларын емдейтін дәрігер (лор)
► ішкі ағзалар ауруын емдейтін дәрігер (терапевт)
► оташы (хирург)
► мал дәрігері (ветеринар)
► ветеринарлық клиника
► фитнес орталығы
► денсаулық және спорт орталығы
Әңгіме мақсаты:
- балалардың дәрігер мамандығы туралы, денсаулықты қорғауға көмек көрсету қызметтері туралы білімдерін нақтылау;
- біздің еліміздегі адамдар денсаулығына қамқорлық жасауға арналған арнайы қызметтер туралы түсініктерін қалыптастыру;
- емханаларда, ауруханаларда, денсаулық және спорт орталықтарында, санаторийлер мен демалыс үйлерінде әртүрлі мамандықтағы адамдар жұмыс істейтінін айту;
- балаларды олардың еңбегі біздің өмірімізді жайлы және қорғалған ететіндігін – бұл барлық басқа адамдарға көмек екендігін түсінуге жетелеу.
Қысқаша мазмұны. Біздің елімізде арнайы қызметтер: емханалар, ауруханалар, денсаулық және спорт орталықтары, шипажайлар мен демалыс үйлері бар. Олар заманауи медициналық жабдықтармен жабдықталған. Онда адамдарға көмектесетін медициналық білімі бар мамандар жұмыс істейді. Негізгі мамандық – дәрігер, бірақ олардың әрқайсысының өз арнайы мамандығы бар. Әр дәрігердің медициналық көмекшілері бар: медбике, мейіргер. Адамдар ауырған жағдайда емханаға көмекке жүгіне алады, онда мамандар диагноз қойып, емдеу тағайындайды. Ауруханаларда адамдар емделеді, оталар жасалады. Шипажайларда демалып, денсаулығыңызды жақсартуға болады. Әр адам өз денсаулығына қамқорлық жасап, спортпен шұғылдануы керек, ол үшін фитнес-орталықтар мен денсаулық және спорт орталықтары бар. Егер адам кенеттен ауырып, өзін нашар сезінсе, емханаға бара алмаса, оған жедел жәрдем дәрігері мен медбикесі келеді.
← Толық көру үшін басыңыз
Алдыңғы жұмыс. Ата-аналарға үйде баламен дәрігерлер туралы әңгімелесуді, дәрігердің үйге келген жағдайларын, оны қалай тексергенін еске түсіруді ұсыныңыз. Балаға дәрігерге емханаға барғаны, оның кабинеті қалай орналасқаны туралы еске салу. Тақырып бойынша суреттерді қарастырыңыз.
Адамдарға қашы,қтықтан сөйлесуге көмектесетін қызметтер
Түсініктеме. Қазіргі әлемде балаға заманауи мобильді құрылғылар, гаджеттер және байланыс арналары қол жетімді. Ұялы телефон – бұл жай ғана қажеттілік. Ата-аналар кез келген уақытта онымен байланысу үшін баланы осы құрылғымен мүмкіндігінше ертерек таныстыруға тырысады. Сондықтан, мектеп жасына дейінгі балалармен байланыс құралдары туралы сөйлесу қызықты ғана емес, сонымен қатар пайдалы.
Сөздік
► хат-хабар
► пошта индексі
► бандероль
► пошта маркасы
► хатқалта (конверт)
► сәлемдеме
► жеделхат
► телеграф
► пошта машинасы
► әуе поштасы
► пошта жәшігі
► таксофон
► Интернет
► антенна
► компьютер
► ноутбук
► интернет-кафе
Әңгіменің мақсаты:
- балалардың пошта, байланыс жұмыстары туралы білімдерін жүйелеу;
- қызығушылық пен көзқарасты дамыту, жаңа білім алуға деген құштарлықты ояту;
- ақпаратты өз бетінше талдауға, қорытындылар мен болжамдар жасауға үйрету;
- балаларды ғылым жаңа жаңалықтар ашады және адам оның жетістіктерін қолдана алады, бұл өмірді жайлы етеді деген түсінікке жетелеу.
Қысқаша мазмұны. Әр түрлі жерлердегі адамдар бір-бірімен қашықтықта сөйлесе алуы үшін байланыс қызметтері бар. Пошта – бұл біреуге хабарлама: ашық хат, сәлемдеме, хат, бандероль жіберуге болатын мекеме. Хаттар мен басқа жөнелтімдер басқа қалаға арнайы пошта машинасымен, пойызбен немесе ұшақпен – әуе поштасымен жеткізіледі. Жеделхаттар құттықтаулар сияқты хабарламаны тез жеткізу үшін қажет. Жеделхат – бұл хабарламасы бар пошталық бланк. Олар телеграф арқылы – электр сымдарының көмегімен арнайы байланыс арқылы беріледі. Пошта қызметі хабарламалар жіберіп қана қоймай, журналдар мен газеттерді де таратады. Туыстармен және достармен телефон арқылы сөйлесуге болады. Жер бетінде байланыс спутниктері арқылы жұмыс істейді, олар ғарышқа айға және жерге жақын орбиталарға жіберіледі. Арнайы аспаптар мен антенналардың көмегімен интернет-байланыс орнатылады.
← Толық көру үшін басыңыз
Алдын ала жұмыс. Ата-аналарға баласымен бірге поштаға экскурсияға баруды, бірге хат жазуды, бланк толтыруды және туыстарынан немесе достарынан біреуге жеделхат жіберуді ұсыныңыз. Үйде пошта жәшіктері қайда екенін көрсетіңіз, хат-хабарларды бірге реттеңіз.
Тәлімгерлікті ұйымдастырудың жаңа ережелері және тәлімгердің жаңа оқу жылына арналған дайын жұмыс жоспары
Тәлімгерлік –
бұл оң немесе теріс факторлардың тұтас кешенінің жеке тұлғаға әсер ету нәтижелерін нақты көрсететін күрделі үдеріс
Мектеп – жас мамандардың кәсіби бейімделуін қамтамасыз ететін орталық буын.
Тәлімгер жаңа бастаған мұғалімге өзін қабілетті, талантты, дұрыс кәсіби таңдау жасаған, жоғары еңбек нәтижелерін көрсете алатын және ең жақсы кәсіби қасиеттерді көрсете алатын адам ретінде сезінуге көмектесуі керек.
Жас мамандармен жұмыстың негізгі бағыттары
- Жас маманның ғылыми, теориялық, психологиялық-педагогикалық, әдістемелік дайындығын арттыру.
- Жас маманның оқу бағдарламасын, заманауи сабаққа қойылатын талаптарды оқып-үйренуі және игеруі.
- Жас маманның тәрбие жұмысына кешенді көзқарасты меңгеруі, тәрбиелік оқыту әдістемесін игеруі.
- Пән бойынша сабақтан тыс жұмыстарға қойылатын заманауи талаптарды меңгеру.
- Озық педагогикалық тәжірибені және педагогикалық ғылымның негізгі жетістіктерін зерттеу және оқыту практикасына енгізу, сондай-ақ жас маманның шығармашылық қызметін ұйымдастыру.
Бұл қызметте тәлімгер жас маманға әдістемелік көмек көрсетеді.
«Педагог мәртебесі туралы» ҚР Заңының 13-бабына сәйкес білім беру ұйымында кәсіби қызметке алғаш рет кіріскен педагогке бір оқу жылы кезеңіне тәлімгерлікті жүзеге асыратын педагог (тәлімгер) бекітіледі.
Тәлімгерлікті жүзеге асырғаны үшін тәлімгерге БЛЖ-дан 100 % мөлшерінде қосымша ақы төленеді (ҚР Үкіметінің 31.12.2015 жылғы № 1193 қаулысына 4-қосымшаның 11-тармағы).
Көрсетілген қосымша ақыны белгілеу тәртібі мен шарттарын білім беру саласындағы уәкілетті орган айқындайды. Көрсетілген қосымша ақы нақты жүктемеге қарамастан белгіленеді.
Тәлімгерлікті ұйымдастыру тәртібі және тәлімгерлікті жүзеге асыратын педагогтерге қойылатын талаптар «Тәлімгерлікті ұйымдастыру қағидаларын және тәлімгерлікті жүзеге асыратын педагогтерге қойылатын талаптарды бекіту туралы» ҚР БҒМ 24.04.2020 жылғы № 160 бұйрығымен айқындалады (1-қосымша).
Оқу жылының басында педагог-тәлімгердің жас маманмен жұмыс жоспарын жасау қажет (2-қосымша).
1-қосымша
Тәлімгерлікті ұйымдастыру қағидалары және тәлімгерлікті жүзеге асыратын педагогтерге қойылатын талаптар
1 тарау. Жалпы ережелер
1. Осы Тәлімгерлікті ұйымдастыру қағидалары және тәлімгерлікті жүзеге асыратын педагогтерге қойылатын талаптар «Педагог мәртебесі туралы» 27.12.2019 жылғы ҚР Заңының 13-бабының 2-тармағына сәйкес әзірленді және орта білім беру ұйымдарында тәлімгерлікті жүзеге асыратын педагогтерге тәлімгерлікті ұйымдастыру және оларға қойылатын талаптарды белгілеу тәртібін айқындайды.
2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:
– тәлімгерлік – педагогтің орта білім беру ұйымында педагогтің кәсіптік қызметіне алғаш рет кіріскен адамға кәсіптік бейімделуіне практикалық көмек көрсету жөніндегі қызметі;
– педагог – педагогтік немесе тиісті бейіні бойынша өзге де кәсіптік білімі бар және білім алушыларды және (немесе) тәрбиеленушілерді оқыту және тәрбиелеу, білім беру қызметін әдістемелік қолдау немесе ұйымдастыру бойынша педагогтің кәсіптік қызметін жүзеге асыратын адам.
2 тарау. Тәлімгерлікті ұйымдастыру тәртібі
3. Орта білім беру ұйымында кәсіптік қызметке алғаш рет кіріскен педагогке (бұдан әрі – педагог) бір оқу жылы кезеңіне тәлімгерлікті жүзеге асыратын педагог (бұдан әрі – тәлімгер) бекітіледі.
4. Тәлімгердің кандидатурасы педагогикалық кеңестің отырысында қаралады және педагог жұмысқа қабылданған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмей орта білім беру ұйымы басшысының бұйрығымен бекітіледі.
Бір мұғалімге бір тәлімгер бекітіледі.
5. Тәлімгерлікті ұйымдастыруды үйлестіруді білім беру ұйымы басшысының оқу ісі жөніндегі орынбасары (бұдан әрі – басшының орынбасары) жүргізеді және ол:
–тәлімгерлікті тағайындау туралы бұйрық жарияланған педагогті таныстырады;
–бейімдеу жоспарын жасауға практикалық көмек көрсетеді және оның орындалуын бақылауды қамтамасыз етеді;
–тәлімгерлікті ұйымдастыру тәжірибесін зерделейді және қорытады, тәлімгерлікті одан әрі жетілдіру үшін орта білім беру ұйымының басшысына негізделген ұсыныстар енгізеді.
6. Тәлімгерлік процесін ұйымдастыру үш негізгі кезеңді қамтиды.
Бірінші кезең (кіріспе): тәлімгер күнтізбелік 10 (он) күн ішінде педагогтің кәсіби дайындық деңгейін анықтайды.
Бірінші кезеңнің қорытындысы бойынша тәлімгер 5 (бес) жұмыс күні ішінде педагогтің дайындық деңгейін және жеке қажеттіліктерін анықтау бойынша диагностика жүргізеді, сондай-ақ диагностиканың нәтижелерін ескере отырып, бір оқу жылы кезеңіне арналған тәлімгерлік жоспарын (бұдан әрі – Тәлімгерлік жоспары) әзірлейді, ол басшының оқу ісі жөніндегі орынбасарымен келісіледі және орта білім беру ұйымының басшысымен бекітіледі.
Екінші кезең (негізгі): тәлімгер Тәлімгерлік жоспарын іске асырады және бір оқу жылы ішінде кәсіби даму және психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу бойынша жұмыс жүргізеді.
Үшінші кезең (қорытынды): тәлімгер оқу жылының қорытындысы бойынша педагогикалық кеңестің отырысына тәлімгерлік нәтижелері туралы есеп дайындайды, онда Тәлімгерлік жоспарының іс-шараларын іске асыру қорытындылары көрсетіледі және іс-әрекетте практиканы жетілдіру үшін ұсынымдар береді.
7. Тәлімгерлік кезеңінде педагог:
– өзінің кәсіби деңгейін, ұйымдастырушылығын, тәртібін арттыру, практикалық дағдыларды меңгеру үшін үнемі жұмыс істейді;
– тәлімгерден жұмыстың тиімді формалары мен әдістерін қолданады;
– лауазымдық міндеттерін орындау кезінде тәлімгердің ұсынымдарына сүйенеді;
– орта білім беру ұйымының тәлімгері мен басқа да педагогтерінің сабақтарын бақылайды және оларды талқылауға қатысады;
– ынтымақтастықтың аралық нәтижелерін бағалау үшін әдістемелік бірлестіктер мен педагогикалық кеңестердің отырыстарында өз жұмысын ұсынады;
– басшының орынбасарына тәлімгерлермен жұмысты жетілдіру бойынша ұсыныстарды қарауға енгізеді;
– ұжымның қоғамдық өміріне белсенді қатысады;
– Тәлімгерлік жоспарында көзделген іс-шараларды орындайды.
8. Тәлімгерлік жоспары мыналарды қамтиды:
– кері байланыс беру арқылы педагогтің сабақтарына қатысу (айына 2 реттен кем емес);
– педагогтердің жекелеген санаттарының, оның ішінде сынып жетекшілері үшін міндетті құжаттарды бірлесіп ресімдеу және толтыру;
– кәсіби қалыптасу мәселелері бойынша педагогтің консультациясы:
– лауазымдық міндеттерін атқару кезінде пайдаланылатын нормативтік құқықтық актілермен жұмыс істеуге оқыту;
– педагог кәсібін, сабақтарды сапалы өткізудің практикалық әдістері мен тәсілдерін меңгеру;
– білім беру процесін ұйымдастыруда оқытудың белсенді нысандары мен әдістерін қолдану;
– педагогпен кәсіби әңгімелесу және / немесе жеке коучинг;
– сабақты, әдістемелік семинарларды, мастер-кластар мен тренингтерді зерттеу бойын ша мектеп топтарына қатысу;
– педагогтің кәсіби дамуына, моральдық және іскерлік қасиеттеріне, оның жұмысқа, ұжымға және білім алушыларға қарым-қатынасына мониторинг жүргізу;
– орта білім беру ұйымдарының әдістемелік бірлестіктерінің отырысында аралық есеп (оның ішінде электрондық) және бейнеролик (1-жартыжылдықта) ұсыну.
9. Тәлімгер мынадай жағдайларда ауыстырылады:
– тәлімгер жұмыстан босатылса немесе басқа жұмысқа ауысса;
– тәлімгер дәлелді себеппен жұмыста екі аптадан артық болмаса;
– тәлімгердің оны тәлімгерліктен босату туралы негізделген жазбаша өтініші болса;
– педагогтің тәлімгерді ауыстыру туралы негізделген жазбаша өтініші болса.
10. Тәлімгерді тәлімгерліктен босату және педагогке жаңа тәлімгерді бекіту арасындағы кезең бес жұмыс күнінен аспайды.
11. Тиімді тәлімгерлік тараптардың өзара мүдделілігі, тәлімгерлік процесін әкімшілік бақылау және ынтымақтастықтың аралық нәтижелерін шығару жағдайында жүзеге асырылады.
12. Тәлімгерге тәлімгерлікті жүзеге асырғаны үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қосымша ақы төленеді.
13. Тәлімгерлер резервін педагогикалық кеңес осы Қағидалардың 14, 15-тармақтарында белгіленген талаптарға сәйкес, орта білім беру ұйымының басшысы мен басшының орынбасарларын қоспағанда, барлық жұмыс істейтін педагогтер қатарынан әдістемелік бірлестіктердің ұсынысы бойынша қалыптастырады.
3 тарау. Тәлімгерлікті жүзеге асыратын педагогтерге қойылатын талаптар
14. Шағын жинақты мектептегі тәлімгерден басқа, тәлімгер мынадай талаптарға сәйкес болуы қажет:
–«педагог-зерттеуші» не «педагог-шебер» біліктілік санаты;
– педагогикалық этиканың негізгі қағидаттары мен нормаларын сақтауы;
– соңғы үш жыл ішінде оқытатын пән бойынша білім алушылардың білім сапасы кемінде 60–70 % .
15. Шағын жинақты мектептегі тәлімгер мынадай талаптарға сай болуы қажет:
– «педагог-зерттеуші» не «педагог-шебер» біліктілік санаты;
– педагогикалық этиканың негізгі қағидаттары мен нормаларын сақтауы;
– соңғы үш жыл ішінде оқытатын пән бойынша білім сапасы кемінде 50–60 %.
2-қосымша
Педагог-тәлімгердің 20 ___ / 20 ___ оқу жылына арналған жас маманмен жұмыс жоспары
Жас маман туралы мәліметтер
Педагог-тәлімгер туралы мәліметтер
Тәлімгердің жас педагогпен қызметін жоспарлау, ұйымдастыру және оның мазмұны жөніндегі іс-шаралар
